| به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) جلسه رونمایی از «داستان‌های برای فکر کردن» در سرای اهل قلم امروز چهارشنبه (27 بهمن‌ماه) با حضور حسین شیخ‌رضایی، مترجم و دبیر مجموعه، سحر ترهنده، مدیر بخش کتاب کودک انتشارات فاطمی، روح‌الله کریمی، نویسنده و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی در گروه فلسفه برای کودک و سعید ناجی، مترجم و پژوهشگر برگزار شد. در ابتدای این جلسه شیخ‌رضایی درباره وجه تمایز این کتاب گفت: این کتاب دقیقا با برنامه فلسفه برای کودکان منطبق نیست اما نکاتی دارد که آن را قابل توجه می‌کند. این مجموعه چیزی بیش‌تر از همخوانی دارد. همان‌طور که در مقدمه هم اشاره کردم تلاش شده بخش‌های آخر کتاب‌ها با برنامه فلسفه برای کودکان منطبق باشد، البته ممکن است تصویرها دقیقا با برنامه یکی نباشد. این مدرس «فلسفه برای کودکان» یکی دیگر از دلایل تفاوت این مجموعه با طرح «فلسفه برای کودکان» را تاکید بر گفت‌وگو در داستان دانست و بیان کرد: معمولا این کتاب‌ها باید گفت‌وگو داشته باشند تا حلقه کندوکاو در متن ساخته شود. در این مجموعه گفت‌وگو زیاد نیست و نکته مثبتش هم القاء حس آن است که فلسفه الزاما مربوط به نکته‌های بزرگ نیست. امور فلسفی می‌تواند به موضوع‌هایی ساده همچون پیری، سفر، ترافیک مربوط باشد. مخاطب می‌تواند موضوع‌ها را عادی ببیند. کتاب می‌گوید تا می‌توانید به مسایل ساده نگاه فلسفی داشته باشید. دبیر مجموعه «داستان‌هایی برای فکر کردن» ادامه داد: این مجموعه سواد فرهنگی و عمومی خواننده را بالا می‌برد. کل مجموعه در زبان اصلی پنجاه جلد است؛ اما در این سیزده جلد با فرهنگ، سبک زندگی، فولکلور و ... کشورهای مختلف آشنا می‌شویم و زندگی را به روش‌های مختلف نشان می‌دهد. وقتی به تنوع فرهنگی به تساوی نگاه میکنیم چشم‌گیرتر میشود. همچنین سبک تصویرگری براساس محل داستان انتخاب شده است. شیخ‌رضایی درباره مطالب آخر کتاب اظهار می‌کند: آخر هر کتاب اطلاعات دایره‌‌المعارفی جالبی هم داده میشود. انتهای کتاب درباره داستان، معرفی مفهوم، بخش سوال‌ها بحث میشود. در بخش درباره داستان اطلاعاتی درباره نوع و قالب اثر یا نویسنده آن توضیح داده میشود. در بخش معرفی مفهوم، مفهوم اصلی کتاب مانند دوستی یا اعتماد مطرح شده و در بخش سوال‌ها، پرسش‌هایی درباره آن مطرح میشود و در بخش انتهایی درباره آنها بحث خواهد شد. پنج سوال‌ها طرح میشود و سه تای آن پرسش از میزان فهم بچه از داستان است، در دو سوال دیگر هم کودک را تشویق میشود خودش را جای شخصیت اصلی داستان بگذارد. این بخش شامل سوال‌های گشوده است تغییری که من به عنوان دبیر دادم به بخش انتهایی مربوط میشود که مطالب از حالت تعلیمی صرف خارج شد. این مترجم درباره دیگر شاخصه‌های این مجموعه بیان کرد: در بعضی جلدها اثر طنز وجود دارد مثلا داستان کره‌ایی به اسم «باکلاس باشیم» و «وقتی سگ دنبالت کرد کمک بخواه» این فضای طنز وجود دارد. در کتاب «کنفوسیوس» مخاطب در فرایند مطالعه‌ی کتاب باید با نویسنده مخالفت کند. این تکنیک هم جالب توجه است. همچنین در کتابی مربوط به مسخ داستان به شکلی نوشته شده که برای بچه‌ها مناسب باشد. یعنی تبدیل شدن انسان به حیوان را کنار گذاشته و به مفهوم خانواده بیش‌تر پرداخته است. در ادامه این جلسه روح‌الله کریمی نویسنده، مترجم و پژوهشگر در پاسخ به این سوال که این مجموعه چقدر با «برنامه فلسفه برای کودکان» هماهنگ است گفت: مهم‌ترین ویژگی داستان‌های فلسفی این است که مفاهیم فلسفی را برای کودکان آن سن بحث‌برانگیز و واضح معرفی کنیم. مجموعه واجد این ویژگی است و در دل داستان‌ها مفاهیم فلسفی وجود دارد. اما این مفاهیم در اصول «برنامه فلسفه برای کودکان» برجسته است. او ادامه داد: اگر ما داستان‌های مکالمه سقراطی را یک‌سر طیف قرار دهیم و سر دیگر آن داستان‌های آموزنده باشد قطعاً هر داستان به یک سر طیف نزدیک‌تر خواهد بود. داستان‌هایی که به مکالمات سقراطی مربوط میشود مطالب فلسفی زیادی دارد اما برای بچه‌ها جذاب نیست. ما از داستان‌های فلسفی برای الگوسازی استفاده میکنیم اما داستان‌های فلسفی برای کودکان قابل استفاده نیستند چون بچه‌ها با شخصیت‌های داستان ارتباط برقرار نمی‌کنند. در واقع ما به داستان‌هایی مانند سینمای مجید مجیدی نیاز داریم که با فلسفه در ارتباط باشد یعنی هم جذاب باشد هم مطالب فلسفی را ارایه کند. این عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی در گروه فلسفه برای کودک در پایان سخنانش متذکر شد: کاری که من در کلاس‌هایم می‌کنم این است که آموزش فلسفی‌ام را با این کتاب‌ها شروع نمی‌کنم شاید در جلسه‌های اول از کتاب‌هایی با سوال‌های فلسفی مستقیم استفاده کنم، در مرحله دوم از این کتاب‌ها بهره ببرم. این مجموعه تصویرپردازی‌های جالبی دارد و مشابه‌اش در این زمینه وجود نداشت. سپس سعید ناجی مترجم، پژوهشگر و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی در گروه فلسفه برای کودک درباره این مجموعه گفت: داستان نباید آموزشی و تلقینی باشد بنابراین کتاب با اصل اساسی فلسفه برای کودک در تقابل است وقتی داستان نتیجه مشخصی بگیرد و خواننده نتواند با آن مخالفت کند با اصول هماهنگ نیست. در مواردی می‌توان از این روش استفاده کرد که داستان نامعلوف باشد هدف کتاب‌های فلسفه برای کودک ایجاد چالش بحث و گفت‌وگو است. او با بیان این‌که نویسنده‌ها باید تلاش کنند عقده شخصی خودشان را در داستان‌ها نیاورند اظهار کرد: در کتاب «بچه شیری که از قفس فرار نکرد» گویی نویسنده خودش در قفس بوده و صراحتاً توصیه می‌کند بچه‌ها از قفس فرار کنند. نویسنده نباید مشکلات و عقده‌هایش را وارد داستان کند. این مترجم با تأکید بر متفاوت بودن میزان جذابیت در هر کتاب از این مجموعه بیان کرد: بعضی داستان‌ها جذابیت ندارند و خسته‌کننده می‌شوند. در کتاب‌های فلسفه برای کودکان نویسنده باید داستان معمایی یا طنزگونه بنویسد. نباید ایده داستان‌ها آن‌قدر پنهان باشد که دیده نشود یا آن‌قدر رو باشد که حال خواننده را بهم بزند مطلب باید در حد مقطع سنی خواننده پنهان باشد. بعضی وقت‌ها موضوعی فلسفه تلقی میشود و ما بزرگترها آن را فلسفی می‌دانیم. فلسفه همان چیزی است که زندگی بچه‌ها را بهبود بخشد و به آنها یاد بدهد چطور فکر و زندگی کنند. این نویسنده درباره تلقین در داستان‌های فلسفی برای کودکان گفت: یک سوال پیش می‌آید اگر در داستان‌ها نباید چیزی را تلقین کرد باید چه کنیم؟ یک راه‌حل خنثی‌بودن است. مثل کسانی که فیلم مستند می‌سازند. اما راه‌حل درست خنثی کردن نیست مثلا اگر به بچه می‌گویم سلام‌کردن به بزرگتر درست است باید در کتاب یک شخصیت هم وجود داشته باشد که بگوید چرا بزرگترها به ما سلام نمی‌کنند و اجازه بدهیم خود کودک تصمیم بگیرد در واقع موضع‌های مختلف در کتاب بیاید و به بچه اجازه بدهیم با گفت‌وگو بهترین پاسخ را پیدا کند. او ادامه داد: آثار بیشتری با چنین رویکردی باید تالیف شود تا الگوهای جدید‌تری در آن معرفی شود. این مجموعه داستان قابل توجه است مخصوصا که آقای شیخ‌رضایی دبیر مجموعه، بخش‌های تلقینی داستان‌ها را کم کرده است. این داستان‌ها از لحاظ فلسفی بهتر از داستان‌های دیگر است زیرا بچه‌ها می‌توانند خودشان به تنهایی این کتاب را بخوانند و آخرش را با پدر و مادر بازخوانی کنند؛ کتاب برای تک‌خوانی مفید است اما مفیدتر خواهد بود تا با مربی آموزش دیده خوانده شود. سحر ترهنده، مدیر بخش کتاب کودک انتشارات فاطمی و مسئول کمیته بین‌الملل شورای کتاب کودک درباره هماهنگی تصویر با متن در این مجموعه گفت: یکی از نکته‌های این مجموعه ارتباط تصاویر با متن است. یعنی در واقع تصاویر ارتباط گسترش‌دهنده دارند و به گسترش متن کمک می‌کنند. ما هم سعی کردیم حداقل تغییر در تصاویر را داشته باشیم تا به دو یا سه عنوان تغییر انجامید. زمانی آقای شیخ‌رضایی این مجموعه را به ما معرفی کردند به چند دلیل بسیار برای‌مان جذاب بود اول این‌که ادبیات جهان و ملل در پنجاه جلد معرفی شده است و همچنین این کتاب از کره‌ای ترجمه میشود از دیگر سو در این مجموعه تنوع تصویری خوبی وجود دارد تاکنون سیزده جلد مربوط به روابط انسانی ترجمه شده است. او ادامه داد: بخشی از کتاب که به انگلیسی موجود بود توسط شیخ‌رضایی ترجمه شد بخش کره‌ای آن را هم خانم یوسفی ترجمه کردند و در نهایت آقای شیخ‌رضایی آن را هم از نظر ادبی، مناسب با ادبیات کودک بازنویسی کرد. این تصویرگر درباره این مجموعه بیان کرد: ناشر کره‌ای از تصویرگران کشورهای مختلف استفاده کرده است. در مواردی که از تصویرگر کره‌ای استفاده شده تصویرگر از نظر بصری به کشور مد نظر بسیار نزدیک شده است. یکی دیگر از ویژگی‌های مهم این مجموعه ارائه دید نسبت به مجموعه‌ی فرهنگ بصری است. حق انتشار اثر را ناشر خریده است به همین علت ما تصاویر کتاب را با بهترین کیفیت در دست داشتیم. انتشارات فاطمی معتقد است باید به مخاطب احترام گذاشت و بچه‌های دنیا به‌خصوص بچه‌های ایرانی حق دارند کتاب را با بهترین کیفیت داشته باشند. به گزارش ایبنا، در مجموعه «داستان‌هایی برای فکر کردن» داستان‌های کلاسیک با اندیشه‌های عمیق فلسفی پیوند خورده است و خواننده به سفری شگفت‌انگیز در جهان فلسفه می‌رود. این مجموعه در بردارنده موضوعاتی مانند ذهن، روابط انسانی، جهان، تفکر و وجود است. سیزده جلد اول مجموعه «داستان‌هایی برای فکر کردن» از این قرار است. «باکلاس باش»، «سگ نگهبان و گرگ چمنزار»، «عشق بزرگ لارا»، «دروغ‌های کنفسیوس»،«شایعه پَر همه‌جا پخش میشود»، «آستین نو بخور پلو»، «یک عمر دوستی»، «دختری که عنکبوت شد!»، «ارابه خورشید»،«تمساح‌های رودخانه تامبونان»، «درنا»، «مردی که حشره شد»! و« وقتی سگ دنبالت کرد از دیگران کمک بخواه». |  |
↧
کتاب‌های فلسفه برای کودک باید چالش‌برانگیز باشد
↧