| به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین رونمایی از مجموعه «سیاه دل» با حضور شقایق قندهاری؛ مترجم اثر، علی خاکبازان؛ منتقد ادبیات کودک، شهرام اقبال‌زاده؛ نویسنده، مترجم و پژوهشگر، نورا حق‌پرست؛ مدیر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و جمعی از نویسندگان و مترجمان صبح سه‌شنبه (3 اسفند 1395) در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد. شهرام اقبال‌زاده در این نشست درباره تاکید مجموعه سه‌گانه «سیاه‌دل» بر کتابخوانی سخن گفت و در ادامه بیان کرد: با کتابخوانی انسان‌ها زنده می‌شوند و این اتفاق در مجموعه سیاه‌دل افتاده است. رفت و برگشت بین دنیای واقعی و خیالی، ترکیب ژانرهای رئال، فانتزی، جادوی سیاه، جادوی سفید و ترجمه خوب و مناسب آن این اثر را بسیار گیرا، زیبا و جذاب کرده است. به گفته این منتقد ادبی مجموعه «سیاه دل» داستانی خواندنی و ماندنی و فراداستانی جذاب و گیرا درباره ترویج کتابخوانی و آموزش نویسندگی گام‌به‌گام از طریق داستان است. اقبال‌زاده همچنین بیان کرد: نویسنده از ناخودآگاه خود می‌نویسد و ناخودآگاه امری بسیار پیچیده است، خلق اثر امری است که از ناخودآگاه درمی‌آید و با ناخودآگاه پرداخته می‌شود در حالی که ترجمه اثر امری آگاهانه است. این داستان نیز این‌چنین است و از دنیای رئال شروع می‌شود و به دنیای خیال و فانتزی می‌رود. وی درباره این مجموعه توضیح داد: «سیاه دل» در واقع ماجرای دختری را بیان می‌کند که پدرش صحاف، کتاب‌باز و کتابخوان است که با کتاب تصویر دخترش را بزرگ می‌کند. او خیلی چیزها را به دخترش نگفته از نبود مادرش تا چیزهای دیگر. هر صفحه این کتاب نکته‌های زیادی دارد در بخشی از کتاب می‌گوید «وارد مزرعه‌ای شدیم که در آن نوشته بود ملک خصوصی و ورود ممنوع و من (مگی) اصلا خوشم نیامد که یک فضای زیبا ملک خصوصی شخصی باشد» در واقع این شخصیت در داستان می‌گوید چرا چیزهایی که می‌تواند به بشر نفع و فایده برساند مانند فضای سبز یا کتاب‌ها باید در اختیار افراد خاصی باشد. این منتقد ادبی اظهار کرد: شخصیت اصلی داستان در واقع خود کتاب «سیاه‌دل» است و داستان حول محور آن می‌چرخد و این کتاب است که در این مجموعه برجسته می‌شود. کار ادبیات هم برجسته‌سازی ادبیات است که ما به آن توجه نمی‌کنیم. ویژگی دیگر این کتاب ترجمه آن است با اینکه زبان صمیمانه‌ای دارد اما شکسته نیست. زبان را جامعه مردمی می‌سازد و ویراستار و مترجم نمی‌توانند زبان مردم را عوض کنند اما می‌توانند در آن تاثیرگذار باشند. علاقه‌ای به حوزه فانتزی ندارم شقایق قندهاری نیز در این آیین به ارائه توضیحاتی درباره چاپ مجموعه «سیاه دل» پرداخت و گفت: چاپ این مجموعه سه‌گانه در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با فراز و نشیب‌هایی روبه‌رو شد. جلد نخست این مجموعه در سال 1388 منتشر شد ولی جلد دوم آن به دلیل تغییر مدیریت‌های کانون حدود سه‌سال و نیم منتظر چاپ ماند و از من خواسته شد که از ترجمه جلد سوم دست نگه‌دارم اما به‌تدریج با تلاش‌ها و مدیریت نورا حق‌پرست در انتشارات کانون سال گذشته جلد دوم این مجموعه منتشر شد و سومین جلد آن نیز به تازگی از سوی این انتشارات چاپ شده است. این مترجم در ادامه یادی از حسین ابراهیمی الوند کرد که در انتخاب این مجموعه با او همراهی داشته است و گفت: به همراه الوند یک رمان مشترک نوجوان در انتشارات افق چاپ کردیم. وی به من پیشنهاد داد که این مجموعه فانتزی را ترجمه کنم. البته برخلاف آقای الوند علاقه شخصی من به حوزه فانتزی نیست و خیلی سراغ این حوزه نمی‌روم اما وقتی این مجموعه را دیدم و خواندم بسیار از آن لذت بردم. ویژگی بارز این مجموعه این است که در دل داستان نویسنده به موضوع مورد نظرش پرداخته است. پدر شخصیت اصلی داستان که دختری به نام مگی است با کتاب سروکار دارد و به نوعی این مجموعه اثری در راستای ترویج کتاب و کتابخوانی محسوب می‌شود. وی درباره این مجموعه توضیح داد: در این مجموعه به آثار شاخص ادبیات کودک و نوجوان اشاره شده است. همچنین به شخصیت‌هایی که از جهان داستان می‌آیند و وارد دنیای واقعی می‌شوند به خوبی پرداخته شده به گونه‌ای که برای مخاطب باورپذیر است. نویسنده در جلد نخست تعدادی شخصیت را به ما معرفی می‌کند که سرنوشت برخی از آنها در جلد اول می‌آید، در جلدهای بعدی هم یکسری شخصیت جدید اضافه می‌شود و سرانجام سرنوشت همه شخصیت‌ها در جلد سوم مشخص می‌شود. قندهاری در بخش دیگری از سخنانش در مورد استفاده از نثر شکسته در ادبیات مکتوب سخن گفت و بیان کرد که به‌شدت با استفاده از نثر شکسته در ادبیات مکتوب مخالف است. وی افزود: ما در برابر زبان فارسی مسئول هستیم و نسل‌های بعدی حق دارند که زبان فارسی استاندارد و درستی را در قالب ادبیات مکتوب بخوانند و من هرگز از این زبان در آثارم استفاده نمی‌کنم و اجازه نمی‌دهم در آثاری که ترجمه می‌کنم از سوی ناشر یا ویراستار این اتفاق بیفتد اما متاسفانه می‌بینیم که امروزه استفاده از نثر شکسته در ادبیات کودک و نوجوان دیده می‌شود. مسئولان برای استقبال بیشتر از کتاب‌ها چاره‌ای بیندیشند علی خاکبازان نیز در این آئین به ارایه توضیحاتی درباره سه‌گانه «سیاه دل» پرداخت و گفت: شروع این مجموعه از جایی است که مگی و پدرش که شخصیت‌های اصلی داستان هستند کشف می‌کنند که اگر کتابی را با صدای بلند بخوانند شخصیت‌های آن از دل کتاب بیرون می‌آیند و در ادامه داستان نیز شخصیت‌هایی از دنیای واقعی به آنها می‌پیوندند. فونکه شخصیت‌ها را در جلد اول تمام نمی‌کند چون از ابتدا تصمیم داشته جلدهای دیگری برای آن بنویسد تا اینکه به جلد سوم می‌رسد و سرانجام سرنوشت همه شخصیت‌ها مشخص می‌شود. به گفته این منتقد ادبی، یکی از کارهای فونکه ادغام فانتزی و رئال است که دست او را در خلق داستان بازگذاشته است. دنیای فانتزی یک دنیای ماورایی است و این اجازه را به نویسنده می‌دهد که هر بلایی می‌خواهد سر شخصیت‌ها بیاورد و رفتارهایشان را باورپذیر کند. در واقع رفت و آمد شخصیت‌های داستان از جهان داستانی به جهان واقعی بسیار پرکشش است و مخاطب را برای این مجموعه جذب می‌کند. وی درباره ترجمه این سه‌گانه نیز گفت: با توجه به اینکه خانم قندهاری 2هزار و 166 صفحه را که دارای 75 شخصیت اصلی است ترجمه کرده، باید گفت که کار بسیار سختی انجام داده است. از سویی در ترجمه آثار، اینکه بتوانیم هم مفاهیم را به زبان موردنظر برگردانیم و هم همه مطالب را به صورتی به هنجار درآوریم که برای مخاطب قابل قبول باشد کار بسیار مشکلی است. خاکبازان در بخش دیگری از سخنانش به برگزاری جلسات رونمایی اشاره کرد و گفت: این جلسات بیشتر به منظور معرفی آثار منتشر شده به جامعه مخاطب برگزار می‌شود. وقتی می‌بینیم که جلد اول مجموعه «سیاه دل» در همان روز اول چاپ در آلمان 10 هزار نسخه به فروش می‌رود اما در کشور ما آنگونه که در سایر کشورها از آثاری مانند هری‌پاتر یا سیاه‌دل استقبال می‌شود، استقبالی صورت نمی‌گیرد و هیچ اتفاق خاصی نمی‌افتد ما را برآن می‌دارد تا از دست‌اندرکاران این حوزه بخواهیم چاره‌ای بیندیشند. انتظار می‌رود وقتی کتاب خوبی چاپ می‌شود این انگیزه در ناشر، مترجم، نویسنده و مخاطب ایجاد شود که به‌سوی کتاب بیایند و کتاب را بخرند. |  |
↧
اقبال‌زاده: مجموعه «سیاه دل» فراداستانی جذاب و گیراست
↧