به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) پنجمین دوره جشن سالانه لاکپشت پرنده با حضور مهدی فیروزان، مژگان امجد، علی اصغر سیدآبادی، محمود برآبادی، مناف یحییپور، حدیث لزرغلامی و جمعی از نویسندگان و مترجمان حوزه کودک و نوجوان عصر شنبه (7 اسفندماه1395) در فروشگاه مرکزی شهر کتاب برگزار شد.
فیروزان در این مراسم با بیان اینکه شهر کتاب بارها ثابت کرده همه کسانی که جزء خانوادهاش هستند اعضای هیأت مدیره شهر کتاب محسوب میشوند و همه در حرکت و تپش شهر کتاب حضور دارند به سابقه لاکپشت پرنده اشاره کرد و گفت: حدود 5 سال پیش که این جایزه با تلاش و مساعدت افرادی چون علیاصغر سیدآبادی، مهدی حجوانی، مژگان امجد و تیم داوران موسسه شهر کتاب با عشق به توسعه ذهني و روحي آينده كودكان، جنون براي پيگيري و دويدن دنبال كارهايش و عقل براي يافتن نقشه راه آغاز شد و سرانجام به ثمر رسید. از وقتی که جشنواره لاکپشت پرنده آغاز شد روند فروش کتابهای کودک و نوجوان در فروشگاه شهر کتاب مرکزی به عنوان یک پایلوت مطالعه میدانی رو به افزایش گذاشت.
مديرعامل شهر كتاب افزود: نکته دوم اثراتی است که لاکپشت پرنده در خارج از ایران داشته و پیوند بینالملل بین پدر و مادرانی که در خارج از کشور نگران فرزندانشان بودند و پدر و مادرانی که در ایران هستند ایجاد کرد و هستههای تفکر و تربیت کودک به این ترتیب باهم پیوند خورد.
وی اظهار کرد: در طول 10 سال گذشته طی آسیبشناسیهایی که در شهر کتاب مرکزی انجام شده مبنی بر اینکه چرا امروزه کار دستهجمعی در ایران ضعیف است به این نتیجه رسیدیم دلیلش این است که کار جمعی هنوز تبدیل به یک عادت زندگانی و ملکه عقلانی در ما نشده است.
به گفته فیروزان، با وجود اینکه کتاب، مطلب و برنامه درباره فایدههای گفتوگو زیاد داریم اما فرهنگ گفتوگو به خوبی در کشور ما جا نیفتاده است در حالی که بدون گفتوگو فهم متقابل ایجاد نمیشود.
مدیرعامل شهر کتاب با بیان اینکه همه ناهنجاریهای فرهنگی به دامان خانواده برمیگردد، گفت: ما تقریبا همگی به صورت فردی کار میکنیم اگر در تعریف توسعه پایدار، رفع فقر و جهل و مشکلات بهداشتی را در نظر بگیریم همه اینها در گرو خانوادههاست. اگر بتوانیم بچهها را به گفتوگو و کار جمعی تشویق کنیم میتوانیم موفق شویم. گفتوگو و کار جمعی تنها زمینه توسعه پایدار در ایران است و ایران امروز بیش از هرچیزی به توسعه پایدار نیاز دارد و این مسالهای است که از خانوادهها آغاز میشود و بعد از خانوادهها به لاکپشت پرنده میرسد. لاکپشت پرنده در آینده بچهها را اهل گفتوگو و فکر کردن به دیگران میکند.
محمود برآبادی از اعضای هیأت داوران پنجمین دوره لاکپشت پرنده نیز در ادامه این مراسم بیانیه هیات داوران را قرائت کرد. در این بیانیه آمده بود: کتاب کودک و نوجوان ایران روزگاری پر از بیم و امید را از سر میگذراند روزگاری که در آن از کتابفروشان خبرهای خوشحالکنندهای از رشد فروش کتاب کودک و نوجوان دریافت میکنیم. نهادهای جدید ساخته میشوند و نهادهای قدیمی با اشتیاق به کار خود ادامه میدهند نسل جدیدی از نویسندگان پای به میدان نهادهاند و ناشران تازهای با تصاویر از کتابهای نو به بازار کتاب کودک و نوجوان رونق بیشتری دادهاند.
در کنار این نهادها و امیدها نشانههایی دیده میشود که نیازمند تامل و توجه است. بازار پر رقابت کتاب کودک و نوجوان به تسخیر انبوه ترجمههای شتابزده از کتابهایی درآمده که صرفا به خاطر قرارگرفتن در فهرست کتابهای پرفروش انگلیسیزبان منتشر میشوند. رقابت بر سر این ترجمهها چنان است که از برخی کتابها بیش از 5 ترجمه در بازار موجود است که متاسفانه کیفیت و دقت در ترجمه و ویرایش آنها نادیده گرفته میشود.
مسابقه ترجمه به کتابهای جدید محدود نمانده و از هر کتاب مشهور قدیمی نیز ترجمههای متعدد و فاقد کیفیت بسیار است همچنان که دامنه این رقابت در ترجمه هم محدود نمانده و به بازنویسیهای متون کهن و افسانهها نیز گسترش یافته است.
به رغم مسابقهای که بین ناشران جریان دارد داوریهای لاکپشت پرنده نشان میدهد که در دوسال تالیف کتاب کودک و نوجوان در ایران با رشد کیفی روبهرو بوده است. در زمینه طراحی، تالیف، صحافی و انتشار کتابهای زیر 5 سال در یکی دو سال اخیر با تحولی روبهرشد مواجه هستیم که پیشتر نمونههای آن بسیار اندک بوده است. همچنین در رمان نوجوان نیز نویسندگان ایرانی فضاهای تازهای را تجربه کرده و همچنان که به مسایل دنیای امسال نوجوانان و ارزشهای دنیای جدید توجه نشان دادهاند در قصهگویی تو جذب مخاطبان نیز موفق بودهاند.
هیات داوران لاکپشت پرنده، توجه ناشران را به ظرفیتهای ادبیات رنگارنگ کشورهای غیرانگلیسی زبان و همچنین ظرفیت کتابهای تالیفی ایرانی جلب میکند و برای تمام دستاندرکاران بازار نشر کودک و نوجوان ایران آرزوی موفقیت دارد.
داوران لاکپشت پرنده در آستانه نوروز 1396 از خانوادههای ایرانی دعوت میکنند تا با خرید کتابهای نویسندگان و عیدی دادن آن به کودکان به رونق و گسترش کتاب کودک و نوجوان ایران کمک کنند.
در ادامه مراسم پیام ژان کلود مورلوا، نویسنده فرانسوی مجموعه دو جلدی «رودخانه واژگون» که توانست نشان طلایی پنجمین دوره لاکپشت پرنده را به خود اختصاص دهد، توسط مریم محمدخانی قرائت شد. در این پیام آمده بود: «با خوشبختی فراوان باخبر شدم که هیئت داوران لاکپشت پرنده پنجمین جایزه ادبی خودشان را در سال 2017 به کتاب رودخانه واژگون من اختصاص دادهاند و نشان طلایی این جایزه نصیب من شده است.
خیلی تحت تاثیر قرار گرفتم و بسیار سپاسگزارم، به خصوص که این جایزه به کتاب رودخانهی واژگون من تعلق گرفته است که برایم ارزش خاصی دارد. در واقع این جایزه به کتاب من داده شده است، نه به خودم و کتاب من جلوتر از خود من حرکت کرده است. من این کتاب را پانزده سال پیش نوشتم و احساس میکنم که ارزش این کتاب بیشتر از خود من است.
در بین هفت رمانی که تا کنون نوشتهام، رودخانه واژگون کتابی است که از ارادهام خارج شده و از دستم در رفته است! گاهی اوقات تعریف میکنم که پری مهربان نویسندهها، بله، پری مهربان نویسندهها وجود دارد- به این مناسبت پایین آمده، عصای سحرآمیزش را بلند کرده و گفته است: تو خیلی کار میکنی و زحمت میکشی، دل ما برایت میسوزد، بفرما! این هم هدیه تو. پری مهربان نویسندهها هیچوقت پس از نگارش کتاب رودخانهی واژگون به سراغ من نیامد و حالا بعد از سالها به نزد من آمده است.
من این کتاب را در شرایط خاصی نوشتم. وقتی که در سال 1998 مشغول نوشتنش بودم قصد داشتم داستانی ماجراجویانه، بدون پیچیدگی و خیلی شاد بنویسم. ولی در این سال پدرم فوت کرد و روند نوشته من تغییر کرد. رمانی که قرار بود بدون پیچیدگی، ساده و ماجراجویانه باشد تبدیل به رمانی با مفاهیم عمیق و غمگین در مورد زندگی و مرگ شد. این رمان تلفیقی از مفاهیم ساده و پیچیده بود و همین باعث شد نظر خوانندگان را جلب کند.
به هر حال من بسیار خوشحالم که رمان را دوست داشتید و انتخابش کردید. از اعضای هیئت داوران بینهایت متشکرم و پیشاپیش درود به تمام خوانندگانی که به لطف شما هیئت داوران با این کتاب آشنا میشوند و رودخانه مرا میخوانند.»