به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مراسم جشن تولد قیصر امینپور و مجله سروش نوجوان با حضور مجید بلالی، سیدعلی کاشفی خوانساری، جواد محقق، سپیده خلیلی، مصطفی خرامان، نقی سلیمانی، الهه کسمایی، علی زارعان و جمعی از نویسندگان و دستاندرکاران ادبیات کودک و نوجوان برگزار شد.
موسسه سروش اصلیترین خانه قیصر امینپور بود
جواد محقق در این مراسم از موسسه سروش بهعنوان یکی از اصلیترین خانههای قیصر امینپور یاد کرد و گفت: امینپور از سالهای پیش از تاسیس مجله سروش نوجوان در این مرکز کار میکرد و به همین جهت من این مکان را خانه اصلی قیصر امینپور میدانستم. از سال 1359 قیصر امینپور مسئول صفحات شعر سروش هفتگی بود که از پرتیراژترین مجلهها در کشور ما محسوب میشد. در سالهایی که سروش نوجوان تاسیس شد در ایران نبودم و بعد متوجه شدم که دوستان در قالب تیمی سهنفره و توانمند مجله نوجوانانهای را منتشر میکنند، من هم علیرغم مشغله فراوان، طی جلساتی که رأس ساعت 6 صبح برگزار میشد با دوستان همکاری میکردم.
باید به دنبال آزاداندیشی در سروش نوجوان باشیم
مصطفی خرامان نیز در این نشست گفت: سروش نوجوان سال 1367 با مدیریت مهدی فیروزان در موسسه سروش آغاز به کار کرد. من قیصر امینپور را از سال 1358 که به حوزه اندیشه و هنر اسلامی میرفتیم، میشناسم. قیصر دانشجو بود و در خوابگاه زندگی میکرد و با آقای عموزاده خلیلی یکجا بودند. سال 68 که به سروش نوجوان آمدم گروه 12 نفرهای بودیم که برای انتشار این مجله تلاش میکردیم. قیصر با ذوق و توان بالا وقت زیادی برای تکتک مطالب میگذاشت. گاهی درباره مطلبی که میخواست در مجله چاپ شود ساعتها بحث میکردیم. رویکرد اساسی سروش نوجوان اهمیت زیاد به نوجوانان بود. اگر امروز از نوجوانانی که سروش نوجوان رشد کردند نام ببریم میتوانیم لیستی شامل بیش از 20 نفر تهیه کنیم که از جمله ادیبان و روزنامهنگاران مطرح کشور هستند.
این نویسنده و منتقد ادبی در ادامه درباره علت تعطیلی این مجله توضیح داد: اگر قرار است مجلهای منتشر کنیم که بعد از آن استفاده سیاسی کنیم بهتر است اصلا آن را منتشر نکنیم. در حق قیصر امینپور و شورای سردبیری مجله سروش نوجوان نامردی کردند و با کملطفی کاری کردند که سروش نوجوان تعطیل شود. افراد فرصتطلبی وارد این نشریه شده بودند و میخواستند از آن استفاده سیاسی کنند و باعث تعطیلی آن شدند. اگر قیصر از سروش رفت چیزی از قیصر کم نشد بلکه وزنه بزرگی از سروش کم شد. سروش نوجوان هدفش آموزش ادبیات به بچهها بود و به دنبال خط و ربط سیاسی نبود. اگر ما در مجله دنبال آزاداندیشی نباشیم و لذت خواندن را به بچهها منتقل نکنیم، نمیتوانیم رشد کنیم.
کار در حوزه نوجوان بسیار سخت است
محمد گودرزی دهریزی، شاعر و نویسنده معاصر نیز در این مراسم درباره ادبیات نوجوان بیان کرد: در تقسیمبندی کلی اگر ادبیات را به ادبیات خردسال، کودک، نوجوان و بزرگسال تقسیم کنیم تقریبا سهگروه خردسال، کودک و بزرگسال مشخص است اما ادبیات نوجوان با یک بلاتکلیفی روبهروست. دقیقا مانند خود نوجوانان که به لحاظ خصیصههای روانشناختی هویت دوقطبی دارند. این حالت سبب شده خلق ادبیات این گروه سنی هم بسیار سخت باشد و این ویژگی باعث شده گاهی نویسندگان و شاعران این حوزه هم به اشتباه بیفتند و گاهی اشعاری کاملا کودکانه یا اشعاری کاملا بزرگسالانه برای گروه سنی نوجوان خلق کنند.
مدیر ادبی کانونهای آموزش و پرورش در ادامه یادآوری کرد: ادبیات نوجوان یکی از بخشهایی است که در حوزه ادبیات با چالش جدی روبهرو است و نیازمند نگاه پژوهشی به این حوزه هستیم همانطورکه در غرب به این حوزه توجه خاصی میشود و روانشناسی و ادبیاتی مختص نوجوانان دارد. کما اینکه در کشور ما نهادهای مختلفی مانند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تلاش کردهاند در حوزه نوجوانان کارهایی انجام دهند اما همچنان یک سوال جدی بیپاسخ مانده است؛ اینکه چقدر نوجوانان ما مجموعههایی که به اسم آنها چاپ شده را بیواسطه میپسندند؟ من راهاندازی مجدد سروش نوجوان را فرصتی میدانم که با نگاه پژوهشی ذائقه نوجوانان امروز را شناسایی کند و به دنبال ذوق نوجوانان باشد.
مدیون قیصر امینپور هستم
سپیده خلیلی، نویسنده، مترجم کودک و نوجوان نیز در این مراسم درباره قیصر امینپور گفت: یکی از افرادی که همیشه مدیون او هستم قیصر امینپور است چرا که مرا در زمانی که تجربه زیادی در حوزه ادبیات نوجوان نداشتم باور کرد و باعث رشد و پیشرفت من شد. من در آن سالها به دلیل اینکه در ایران زندگی نمیکردم با ادبیات نوجوان بیگانه بودم. او از من خواست پاورقی در سروش نوجوان با عنوان «یادداشتهای غریبانه» بنویسم که بعدها در جشنواره مطبوعات موفق به دریافت لوح زرین شد.
قیصر امینپور شجاع و باهوش بود
نقی سلیمانی نیز در این مراسم بیان کرد: قیصر دو ویژگی بارز داشت؛ او شجاع و باهوش بود. همچنین بسیار سخاوتمند و فروتن بود. در سروش نوجوان مواردی پیش میآمد که ایجاد درگیری میشد اما قیصر خیلی روی مطالب داستانی سختگیری نمیکرد و کاملا اعتماد داشت. او شجاعت کافی داشت، اگر مسئولان یک مجله شجاعت کافی نداشته باشند هر چیزی از جمله ادبیات و هنر آزاداندیشی خود را از دست میدهد. اگر بخواهیم در حوزه ادبیات و هنر کار کنیم چارهای جز این نداریم که بر صداقت و آزادی که از پایههای انقلاب بوده تمرکز کنیم. نوجوانان هم اگر قرار است رشد و تکامل کنند و با مسائل دنیای خودشان برخورد کنند و هنر تولید کنند باید صداقت و شجاعت داشته باشند. سروش نوجوان اگر بخواهد رشد کند و به بالندگی برسد چارهای جزء اعتمادکردن ندارد. همچنین باید از همه افراد از جمله نوجوانها و کسانی که میتوانند کارهای خوب خلق کنند دعوت کنیم که در این راه با سروش نوجوان همراهی کنند.
عاملان تعطیلی «سروش»، همان عاملان تعطیلی «نمیرخ»اند
علی زارعان از دستاندرکاران صدا و سیما نیز در این مراسم گفت: من؛ مخاطب، همراه و شاگرد سروش نوجوان بودم. قفلی که به فرهنگ ما زدهاند به گلوی نوجوانان هم زدهاند و این مسئله سبب شده کار برای نوجوانان بسیار سخت باشد. کسی که برای نوجوانان کار میکند نیازمند دانستن فوتهای کوزهگری است. همین طیفی که سبب تعطیلی سروش شد، سبب تعطیلی برنامه «نیمرخ» هم شد. اما به نظر میرسد کاشفی خوانساری به عنوان سردبیر جدید مجله سروش نوجوان آنقدر زیرک باشد که سروش را مجلهای چند رسانهای کند. پیشنهاد میکنم که آقای خوانساری عیناً مطالب قیصر را در شمارههای آتی چاپ کند که این دانههای تسبیح در کنار هم باقی بماند. نباید بترسیم که صفحه مستقلی برای بازخوانی مطالبی که در گذشته در سروش چاپ میشد بگذاریم.
وی ادامه داد: باید وسیعالمشربی و احتمال خطر را بپذیریم. وسیعالمشربی یعنی اینکه بپذیریم ادبیات میتواند دنبالهرو سیاست نباشد بلکه مادر سیاست باشد و در جامعه، پویایی ایجاد کند. همچنین از دوستانمان در صدا و سیما میخواهم از سروش نوجوان حمایت کنند تا از دست نرود.
امروزه واژه شاعر با فقر تداعی میشود
مجید بلالی، مدیرعامل موسسه انتشارات سروش نیز در این مراسم بیان کرد: روزگاری شعرا در صدر مجلس مینشستند و ارج و قرب زیادی در جامعه داشتند اما امروزه این واژه با فقر تداعی میشود و شعرا را افراد فقیری تصور میکنیم که در جامعه جایگاه بالایی ندارند. شاید 10 سال دیگر ادبیات فارسی ما برای نسلهای جدید به دست فراموشی سپرده شود و دیگر شاهد خلاقیتی که سالهای سال باعث جوشش بود، نباشیم.
به گفته وی، اگر نام قیصر ماندگار شده دلیلش این است که با درد دل جامعه آشنا بود و با گداخت دلش شعر میگفت. رمز بقای او این بود که برای هر حرفش از دلش مایه میگذاشت و شعر گفتن شغلش نبود بلکه آرزویش بود. 15 سالی که مدیریت این مجله را برعهده داشت، سروش نوجوان یک دانشگاه بود و افراد زیادی در این دانشگاه راه و رسم زندگی آموختند و امروزه از ادیبان و روزنامهنگاران بزرگ کشورند اینگونه افراد تاثیرگذار در جامعه ما اندکند. امروز از تنه درخت تناوری که طی 15 سال با عنوان سروش نوجوان منتشر میشد و بالاخره خشکسالی بر آن حاکم شد، جوانهای روییده است. امیدوارم این درخت تناور بتواند سایه خود را بر زمین خشکیده و تفتیده امروز بگستراند چرا که به نوجوانان در کشور ما توجه زیادی نمیشود. نوجوانانی که دوران کودکی را پشت سرگذاشته و میخواهند بهعنوان فردی بالغ در جامعه معرفی شوند و در معرض آسیبهای زیادی هستند نیازمند توجه فراوانند. تلاش کردیم خانواده بزرگ سروش نوجوان را گرد هم آوریم و همچنان تعالی و بالندگی سروش را زنده کنیم.
نوجوانان باید همهکاره سروش نوجوان باشند
سید علی کاشفی خوانساری نیز در این مراسم گفت: خودم را شاگرد چهار استادی میدانم که پیش از من سردبیر این نشریه بودند و امیدوارم امانتدار خوبی برای آنها باشم.
این نویسنده و منتقد ادبی، قیصر را فردی دارای آداب بزرگی و پیشکسوتی در حوزه ادبیات عنوان کرد و گفت: وقتی کسی در جایگاه بزرگتر قرار میگیرد نیازمند منش و بینشی خاص است که من آن ویژگی را در قیصر میدیدم. او کسی بود که از موفقیت و پیشرفت افرادی که جوانتر بودند و امروزه پیشرفت کردهاند، خوشحال میشد و بدون پیشداوری با همکارانش که دیدگاههای متفاوتی داشتند برخورد میکرد و پذیرای آنها بود.
سردبیر جدید مجله سروش نوجوان یادآور شد: نباید فراموش کنیم که ما میخواهیم سروش نوجوان منتشر کنیم، نه فقط یک مجله نوجوانانه. ما نمیخواهیم سروش دهه 60 منتشر کنیم. میخواهیم سروش دهه 90 را درآوریم با توجه به ویژگیهای نوجوانان امروز. همچنین میخواهیم حضور پررنگی در رسانهها و فضای مجازی داشته باشیم. به امید روزی که هیچ بزرگسالی نقشی در این مجله نداشته باشد و همه کارها، اعم از تولید مطالب، برعهده خود نوجوانان باشد.