| به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، عبید زاکانی، یکی از ستارگان فروزان آسمان شعر و ادب فارسی و از بزرگ‌ترین لطیفه‌پردازان توانمند ادبیات پارسی است. هرچند عبید زاکانی، در سرودن انواع شعر به استادی هرچه تمام‌تر، ذوق و قریحه خود را آزموده است، حکایت‌های وی نیز، کم از آن‌ها نیست و طنازی‌های شگرف عبید، هر خواننده را به لبخندی معنادار وامی‌دارد و شاید همین مسأله، یکی از رسالت‌های طنزپردازی باشد. براین اساس برخی نویسندگان اقدام به بازنویسی آثار عبید برای مخاطبان مخصوصا کودکان و نوجوانان کرده‌اند که از سوی ناشران مختلفی منتشر شده است. کتاب «حکایت‌های عبید زاکانی» کتاب «حکایت‌های عبید زاکانی» به قلم محمد شیخ‌الاسلامی و تصویرگری محمدحسین صلواتیان از جمله این آثار است که به تازگی از سوی انتشارات آرایان راهی کتابفروشی‌ها شده است. این کتاب، مجموعه‌ای از حکایت‌ها و داستان‌های عبید زاکانی به زبان فارسی و عربی است که به زبانی ساده و روان، بازنویسی شده است. افزون بر حکایات، شامل خلاصه‌ای از منظومه موش و گربه، اخلاق الاشراف، رساله صد پند و تعریفات نیز در این اثر هست تا خواننده ضمن التذاذ از مفهوم نوشته‌ها، از سادگی متن نیز بهره‌مند شود. به‌طور‌کلی، شاخص‌های برجسته کتاب را می‌توان رجوع به منابع معتبر، سادگی و روانی متن، امانتداری در انتقال مفاهیم حکایات، ایجاز و دوری از زیاده‌گویی، و نیز ارائه نتیجه‌گیری اخلاقی از متن برشمرد. بخش عمده کتاب را حکایت‌های فارسی و عربی تشکیل می‌دهند که از رساله دلگشا بهره برده شده است. دو بخش دیگر، منظومه موش و گربه است که سعی شده به نثر ساده و روان، به فارسی معیار، بازنویسی شود و در میان متن، گاه از برخی ابیات منظومه بهره گرفته شده تا از ترکیب نظم و نثر با هم لذت و تاثیرگذاری متن بیشتر شود. در بخش سوم، از اخلاق الاشراف استفاده شده و تنها به ذکر چند حکایت کوتاه بسنده شده و غرض از این کار، آشنایی مقدماتی مخاطب با این اثر عبید است. بخش چهارم، بازنویسی 22 پند از رساله صد پند عبید است تا مخاطب با گوشه‌ای از فکر عمیق و مهم و دقیق عبید نسبت به جهان اطراف آشنا شود. بخش پایانی نیز شامل تعریفات است که عبید، برخی اصطلاحات را طنزگونه به‌کار برده و برای نمونه، به تعدادی از آنان بسنده کرده است. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «روزی حاکم شهر، خشمگینانه روی تختش نشسته بود و مدام زیرلب ناسزا می‌گفت. یکی از خدمتکاران حاکم که این وضعیت را دید، آرام آرام به‌سوی او رفت و گفت: «عالی‌جناب، از حضور شما پرسشی دارم.» حاکم که از درخواست خدمتکار در آن وضعیت عصبانی شده بود، فریاد زد: «مگر نمی‌دانی حال من خوب نیست؟ چرا به این جا آمدی؟!» خدمتکار ادامه داد: «پرسش بسیار مهمی دارم قبله عالم... بسیار مهم...» حاکم گفت: «بگو ببینم.» پرسید: «نام پدر شما چیست؟!» حاکم با عصبانیت صورتش را به طرفی دیگر چرخاند تا غلام را نبیند. خدمتکار ناقلا دوید و دوباره روبه‌روی حاکم ایستاد و پرسید: «نام پدرتان چیست؟» در این لحظه حاکم فریاد زد: «مردک نادان! تو با اسم پدر من چه کار داری؟» خدمتکار هم پاسخ داد: «درود بر حاکم، نام پدرتان مشخص شد. مردک نادان... حالا بگویید نام پدربزرگتان چه بود؟!» حاکم از این حرکت غلام خوشش آمد و به او یک کیسه طلا داد و لبخندی زد.» کتاب «حکایت‌های عبید زاکانی» به قلم محمد شیخ‌الاسلامی و تصویرگری محمدحسین صلواتیان در قالب 288 صفحه با شمارگان هزار نسخه و قیمت 250 هزار ریال از سوی انتشارات آرایان منتشر شده است. مجموعه «لطیفه‌های زیرخاکی» از دیگر آثاری که در این حوزه منتشر شده است می‌توان به مجموعه «لطیفه‌های زیرخاکی» اشاره کرد که شامل لطیفه‌هایی قدیمی است که جدید شده یا همان لطیفه‌های جدید است که قدیم‌ها تعریف می‌کردند. خیلی از این لطیفه‌ها تا به حال به ندرت شنیده شده‌اند. در این کتاب لطیفه‌هایی از کلیات عبید زاکانی آورده شده است. نخستین جلد از مجموعه «لطیفه‌های زیرخاکی» با عنوان «لطیفه‌های دلگشا» شامل لطیفه‌هایی از کلیات عبید زاکانی به قلم علیرضا لبش با تصویرگری رضا مکتبی از سوی انتشارات مدرسه برای نوجوانان منتشر شده است. کتاب «موش و گربه» کتاب «موش و گربه» اثر دیگری است که به قلم عبید زاکانی و تصویرگری مجید بی‌تا از سوی انتشارات پیام مهدی (عج) در قطع جیبی منتشر شده است. این کتاب علاوه بر مثنوی «موش و گربه» در صفحات زوج، شامل نثر روان و ساده‌ای نیز در صفحات مقابل است تا بتواند مورد استفاده همه مخاطبان قرار گیرد. منظومه موش و گربه قصیده معروف انتقادی و طنز منسوب به عبید زاکانی است. در این منظومه، گربه‌های کرمان پس از بستن عهد و فریب موشان، عهد خود را می‌شکنند و جنگ بین موشان و گربه‌ها در بیابان‌های فارس درمی‌گیرد. لشکر موشان پیروز شده و شاه گربه‌ها را گرفتار کرده و فراری می‌دهند. کتاب «دیداری شگفت‌انگیز با عبید زاکانی» کتاب «دیداری شگفت‌انگیز با عبید زاکانی» نوشته قاسم فیض‌آبادی و تصویرگری سمیه رحمتی‌خواه است که در قالب مجموعه 20 جلدی «سفرهای پرماجرای داری و ناری» از سوی نشر نخستین منتشر شده است. در این مجموعه ناری 10 سال دارد و برادر او داری، دوازده ساله است. این دو عاشق مطالعه هستند و وقت آزادشان را با خواندن کتاب‌های علمی و تاریخی می‌گذرانند. بچه‌ها با سفر به روستا، در زیر زمین خانه مادر بزرگشان، صندوقی چوبی دیدند که در آن چند کتاب قدیمی بود. در یکی از کتاب‌ها خواندند که می‌توانند به سفرهای دور بروند و با اندیشمندان و مشاهیر ایران مانند عبید زاکانی، سعدی شیرازی، حافظ، زکریای رازی و ... دیدار کنند. كتاب «موش و گربه» كتاب «موش و گربه» برگرفته از داستان موش و گربه عبيد زاكاني است كه حدود 6 سده پيش مي‌زيسته است. كتاب وي اثري انتقادي براي ترسيم موقعيت زمانه خود است. این كتاب به قلم شکور لطفی با نثري روان و ساده به صورت داستاني به همراه تصاوير پریزاد پروازی براي كودكان تنظيم شده و از سوی نشر زلال منتشر شده است. کتاب «لطیفه‌های شیرین عبید زاکانی» از دیگر آثاری که در این زمینه منتشر شده است می‌توان به کتاب «لطیفه‌های شیرین عبید زاکانی» به قلم شهرام شفیعی اشاره کرد که با تصویرگری محمدعلی بنی‌اسدی از سوی انتشارات پیدایش منتشر شده است. این كتاب حاوی 50 حكایت طنز از عبید زاكانی است كه پس از بازنویسی به همراه قصیده موش و گربه وی به چاپ رسیده است. کتاب «پنجاه شیوه در طنز عبید زاکانی» از دیگر آثاری که در این حوزه منتشر شده است می‌توان به کتاب «پنجاه شیوه در طنز نمونه حکایات از رساله دلگشای عبید زاکانی» اشاره کرد که به قلم طیببه تختی از سوی انتشارات نغمه زندگی منتشر شده است. کتاب «کلیات عبید زاکانی» کتاب «کلیات عبید زاکانی» به قلم پرویز اتابکی و مقدمه عباس اقبالی آشتیانی نیز از دیگر آثاری است که در این حوزه از سوی انتشارات زوار منتشر شده است. این اثر شامل رساله اخلاق‌الاشراف، رساله ریش‌نامه، نامه‌های قلندران، قصیده موش و گربه، رساله تعریفات مشهور به دو فصل، رساله صد پند، تضمینات و قطعات، رباعیات، رساله دلگشا و... است. |  |
↧
حکایت‌های عبید زاکانی برای کودکان و نوجوانان
↧