به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مجموعه اشکال سکونت در ایران نوشته زهره سادات عابدی که از سوی انتشارات مدرسه منتشر شده است در قالب سه مجلد با عنوانهای «زندگی عشایری»، «زندگی روستایی» و «زندگی شهری» نکات مهمی راجع به نحوه زندگی مردم در اقلیمهای مختلف ایران را بیان میکند.
در توضیح این مجموعه آمده است: عمدهترین اشکال سکونت در ایران، سه شیوه زندگی عشایری، روستایی و شهری است. انسانها قبل از یافتن فنون کشاورزی و دستیابی به ابزارهای مختلف برای تامین فنون کشاورزی و دستیابی به ابزارهای مختلف برای تامین نیازهای زندگی به دام وابسته بوده و کوچ میکردند. اما از زمانی که انسان فهمید اگر دانهای در جایی از زمین بیافتد در شرایط مساعد پس از مدتی در آنجا گیاهی سبز میشود، بدین شکل رمز کشاورزی را دریافت و به کاشتن دانههایی مانند گندم و جو پرداخت و توانست چندین برابر، محصول به دست آورد و سپس ابزارهای مورد نیاز این شیوه از زندگی خود را نیز بسازد، از این رو انسان یکجانشین شد و روستاها شکل گرفتند.
در کتاب «زندگی روستایی» به موضوعات مختلفی مانند رابطه معماری خانهها با نوع آب و هوای منطقه، نقش امامزادهها در شکلگیری روستاها، سوگواریها و آیینهای مذهبی در روستاهای ایران، مراسم تعزیه در روستا، همدلی و همکاری روستائیان، آئینهای عید نوروز در روستاهای ایران، پوشاکروستاییان، روند تغییر در شکل ظاهری روستاهای ایران اشاره شده است.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: «کلمه روستا از ریشه رستن و روییدن بوده و به معنی زمین مزروعی و مسکونی خارج از شهر آمده است. برای تشخیص روستا از شهر ملاکهایی رادرنظر گرفتهاند، مهمترین ملاک تشخیص روستا نوع معیشت و سپس جمعیت است.
امروزه مناطقی که کمتر از پنج هزار نفر جمعیت دارند روستا نامیده شده و مناطق بیشتر از این تعداد شهر محسوب میشوند. البته این تعریف دقیقی نمیتواند برای روستا باشد. زیرا ممکن است جمعیت یک روستا بیشتر از پنج هزار نفر بشود اما هنوز بافت روستایی داشته و هیچ وجه تشابهی با شهر نداشته باشد. لذا نوع معیشت ملاک بهتری برای تشخیص شهر از روستاست. روستا یک واحد جغرافیایی طبیعی و انسانی است که تعدادی خانوار برای امرار معاش از راه کشاورزی و پرورش دام در کنار هم زندگی میکنند.»
تعریف شهر و شهرنشینی، تعریف شهر از دیدگاههای مختلف، شهر در ایران باستان، شهرنشینی در ایران پس از ورود اسلام، نفت و تاثیر آن بر شهرنشینی در ایران، شهرنشینی در دوران معاصر و پیامدهای آن، جمعیت و اندازه شهرها، محدودیت فضا در شهرهای بزرگ، منابع آب و شهرنشینی و طول و عرض جغرافیایی شهرها نیز از موضوعات مطرح شده در کتاب «زندگی شهری» است.
در کتاب «زندگی عشایری» نیز درباره زندگی عشایری، ماشینی شدن زندگی عشایری، مراسم و آیینهای عشایری، مسابقات و بازیهای سنتی عشایر، جمعیت عشایر و مهمترین ایلات کشور، ایل بختیاری، ایل قشقاییی، ایل سونها، پراکندگی سایر عشایر در ایرانف عشایر بلوچ، عشایر ترکمن، عشار عرب و عشایر افشار و کرد میخوانیم.
این مجموعه همچنین دارای عکسهای اختصاصی از اشکال مختلف سکونت در ایران است که میتواند در درک بهتر مطالب کتاب و اشنایی با زندگی مردم در اقلیمهای مختلف ایران مفید و موثر باشد.
انتشارات مدرسه «زندگی روستایی» را در قالب 143 صفحه با شمارگان هزارنسخه و قیمت 200 هزار ریال، «زندگی عشایری» در قالب 115 صفحه با شمارگان هزارنسخه و قیمت 250 هزار ریال و «زندگی شهری» در قالب 135 صفحه با شمارگان هزارنسخه و قیمت 270 هزار ریال، منتشر کرده است.