نوشآفرین انصاری در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) بهمناسبت 14 اسفند سالروز تاسیس «خانه کتابدار کودک و نوجوان و ترویج خواندن» به ارایه توضیحاتی درباره چگونگی تاسیس این خانه پرداخت و گفت: شورای کتاب کودک که در سال 1341 تاسیس شد در دامان چندین مجموعه بزرگ، کتابخانهای مانند کتابخانه مدرسه فرهاد، کتابخانه مدرسه مهران و کتابخانه مدرسه روش نو بهوجود آمد. فرض بر این بود کتابهایی که در شورای کتاب کودک بررسی میشوند به سمت جامعه بروند و در کنار درس و کتابهای درسی جریان و حرکتی در حوزه ترویج خواندن باتوجه ویژه به کتابخانه بهعنوان قلب کتاب کودک به وجود آید. تا اینکه در زمان 16سالگی شورای کتاب کودک و آغاز انقلاب اسلامی تعداد زیادی از این مراکز دولتی شناخته شد و عملا دست شورای کتاب کودک برای انجام فعالیتهای ترویجی خواندن کوتاه شد.
دبیر شورای کتاب کودک با بیان اینکه شورای کتاب کودک همواره در جستوجوی پایگاه مطالعاتی بود که بتواند اهمیت تاسیس کتابخانه و اهمیت خواندن را در دوران کودکی دنبال کند و شیوههای نوینی را تجربه کند، گفت: در سال 1383 دو خانواده فرهنگدوست موحدیپور و پیشداد به شورای کتاب کودک معرفی شدند با این نظر که خانه اجدادیشان را که در منطقه امیریه تهران بود را برای مباحث مربوط به کتاب، کتابداری و ترویج خواندن در اختیار شورای کتاب کودک بگذارند و خودشان هم سرپرستی این کتابخانه را برعهده بگیرند. این مسئله واقعا برای شورای کتاب کودک اتفاق غیرمنتظره و فوقالعادهای بود.
وی افزود: خانه کتابدار خیلی سریع فعالیت خود را آغاز کرد و گروههای مختلف شورای کتاب کودک به خانه کتابدار پیوستند و در واقع خانه کتابدار محلی برای گفتوگو، دیدار، مبادله تجربههای کتابخوانی و مسائل پیوسته مانند اسباببازی، قصه و قصهگویی بود که تماما به تدریج در خانه کتابدار مطرح شد و براین اساس تجربههای خوبی بهدست آمد.
این کتابدار و پژوهشگر ادبیات کودک همچنین بیان کرد: یکی از فعالیتهای شورای کتاب کودک که برای ما بسیار مهم بود و به خانه کتابدار منتقل شد، بحث تاسیس کتابخانهها در مناطق محروم و روستایی بود. در این راستا تجربههای خوبی که همکاران در شورای کتاب کودک کسب کرده بودند به خانه کتابدار منتقل شد و در قالب طرح «بامداد کتابخانهها» اجرا شد.
وی افزود: به مرور با استخدام نیروهای کارآمد و تاسیس کتابخانههای مختلفی مانند کتابخانه کودک، نوجوان، خانواده، اسباببازیخانه و اتاق قصه و قصهگویی به تجربههای خانه کتابدار اضافه شد و خانوادههای زیادی به همراه فرزندانشان به عضویت این کتابخانه درآمدند و خانه کتابدار از جهات مختلف توانمند شد.
عدم استقبال نهادها از خانه کتابدار
انصاری در ادامه به عدم استقبال نهادها اشاره کرد و گفت: در این میان آنچه اتفاق نیفتاد استقبال نهادها از خانه کتابدار بود. اینکه از خانه دعوت کند که بیشتر به سمت نهادهایی مانند خانههای فرهنگ، کتابخانههای عمومی و کتابهای مدارس برود، این در حالی بود که این نهادها باید از فرصت داشتن مکانی با این همه تجربه استفاده میکردند. در این زمینه فعالیتهای دوسویه لازم است. ما تجربه خانه کتابدار را در چندین مدرسه اجرا کردیم که واقعا درخشان بود و برنامه مورد استقبال بچهها قرار گرفت اما مدارس پیگیری نمیکنند و در این میان کاری از دست خانه کتابدار هم برنمیآید.
وی با بیان اینکه پیوند و نزدیک شدن کودکان با هم باید از دوران کودکی به وجود آید که بچهها همدیگر را ببینند و با انواع فرهنگها و زبانهای مختلف آشنا شوند، گفت: از دیگر کارهایی که در خانه کتابدار انجام شد تشکل زنان و برگزاری بازارچههای فرهنگی، کتابخوانی و فعالیتهای فرهنگی زنان سرپرست خانوار بود که در حین درآمدزایی با فعالیتهای فرهنگی آشنا میشوند.
به گفته عضو هیئت مدیره فرهنگنامه کودک و نوجوان، خانه کتابدار واقعا در این 17 سال فعالیتهای چشمگیری داشته است که همه آنها مرهون تلاش پرسنل و بنیانگذاران آن است که در کنار آرمانهای این مجموعه بودهاند. البته همکاری شورای کتاب کودک و موسسههایی مانند مادران امروز نیز بسیار موثر بوده است.
دبیر شورای کتاب کودک اظهار امیدواری کرد: خانه کتابدار به عنوان یک کتابخانه منحصربهفرد در حوزه کودک و نوجوان به لحاظ انواع فعالیتهای تجربه شده برای همه کودکان معمولی و با نیازهای ویژه بسیار فعال است و امیدوارم بیشتر و بهتر دیده شود.