| محمدرضا یوسفی، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به پیشینه آیین نوروز در ایران اشاره کرد و گفت: این آئین به پیش از اختراع خط در ایران بازمی‌گردد که ادبیات شفاهی بوده و داستان‌هایی هم از آن باقی مانده است. حکایت جمشید و نوروز و پیدایش آن به قصه‌های شفاهی و بعد داستان‌های دوره ساسانیان برمی‌گردد که کمتر به آن پرداخته شده است. بعد از آن، در «خدای نامک‌ها» مجموعه‌ای از این آیین‌ها جمع‌آوری می‌شود و این کتاب از منابع بعد از اسلام است که درباره متون شفاهی فولکلوریک براساس آن کتاب‌هایی نوشته می‌شود. پدیده نوروز پدیده‌ای، پیشامیترائیسم است ولی آنچه مکتوب شده و در دسترس ماست قصه جمشید و نوروز است. این قصه، روایت‌های مختلفی در کتاب‌هایی مانند شاهنامه و اوستا دارد که شباهت‌هایی نیز با یکدیگر دارند. بعد از اسلام هم تعابیر گوناگون درباره این موضوع وجود دارد و می‌بینیم در نوع شخصیت جمشید هم اختلاف نظر وجود دارد. این پژوهشگر ادامه داد: بعد از آن نیز روایت‌های نوروز در تاریخ ما ماندگار می‌شود و به دو شکل مکتوب مانند شاهنامه و شفاهی (که کار زیادی بر آن انجام نشده است) شکل می‌گیرد. قصه عمونوروز روایت شفاهی از نوروز و ازآن ایزدخدایان پیش از اسلام است و تبار کهن و الگوی خود را دارد. در طول زمان، این ایزد نوروز که نماد جمشید است، به مرور زمان، خودش را با ساختار و زبان مردم تطبیق می‌دهد و در قصه‌های فولکلوریک به «عمونوروز» تبدیل می‌شود. اصولاً مشخصه عمونوروز آوردن بهار است و در اصل همان ایزدی است که برای انسان‌ها بهار را به ارمغان می‌آورد. وی در ادامه به یکی از آثارش در زمینه نوروز اشاره کرد و گفت: چندی پیش کتابی با عنوان «نوروز می‌آید» را از سوی انتشارات پیدایش منتشر کرده‌ام و در آن با گرته‌برداری از شاهنامه به شان و ویژگی‌های اسطوره‌ای شخصیت عمو نوروز، اشاره کرده‌ام. یوسفی شروع پرداختن به نوروز در ادبیات کودک را با کتاب «عمو نوروز» فضل‌الله مهتدی صبحی عنوان کرد و گفت: در این کتاب، صبحی به قصه فولکلوریک موجود درباره عمونوروز، ساختار ادبی خلاق می‌دهد و شخصیت‌پردازی می‌شود و بازنویسی خلاقی تولید می‌کند که در حال حاضر هم بهترین بازنویسی محسوب می‌شود. البته در آثار گوناگون دیگری مانند برخی آثار مصطفی رحماندوست، مجموعه‌ای از قصه‌های گردآوری شده دیده می‌شود. اما بهترین کتاب در این زمینه همان اثر صبحی است. بعد از انقلاب اسلامی نیز داستان‌های گوناگونی با گرته‌برداری از قصه صبحی نوشته شد. وی ادامه داد: در حال حاضر، جای کار بسیار زیادی در این زمینه وجود دارد. متاسفانه اغلب آثار تولید شده در این حوزه به شکل‌های بازاری درآمده و علت آن هم این است که نویسندگان در ابتدا باید ساختارهای اسطوره‌ای این آئین باستانی را بشناسند و نشانه‌های نمادین را ببینند و بعد بنویسند. اما این کار را نمی‌کنند و به روایت شفاهی صبحی بسنده می‌کنند. نویسندگان باید نشانه‌های سمبلیک کار را در اسطوره‌های ایرانی شناسایی کرده و بعد به تولید اثر بپردازند. یوسفی در پایان عیدی دادن مجموعه 50 جلدی «شاهنامه» که از سوی کانون ادبیات برای کودکان منتشر شده و کتاب‌های «زرگل»، «داستان ما»، «آیدا در ماه» که از سوی ویژه نشر منتشر شده است را در ایام تعطیلات عید نوروز به کودکان و بزرگسالان پیشنهاد داد. |  |
↧
یوسفی: روایت صبحی از «عمو نوروز» بهترین داستان کودک درباره آیین سال نو است/ «زرگل» و «آیدا در ماه» را عیدی دهید
↧