افسانه شعباننژاد در حاشیه بازدید از غرفه ایبنا در سیویکمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران به خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: برگزاری نمایشگاه کتاب در ایران یک رویداد فرهنگی بسیار خوب و مطلوب است. مردم با شرکت در نمایشگاههای کتاب به کتاب خواندن و خریدن کتاب تشویق میشوند. همچنین با کتابهای مختلف، عناوین جدید و موضوعات گوناگون آشنا میشوند که این امر در ترویج فضای کتاب و کتابخوانی در جامعه نقش موثری دارد.
وی ادامه داد: برای نویسندگان، شاعران، مترجمان و دستاندرکاران حوزه نشر و ادبیات هم این امکان فراهم میشود که با عناوین کتابهای جدیدی که تازه منتشر شده آشنا شوند. همچنین با سایر نویسندگان و دستاندرکاران حوزه نشر دیدار، گفتوگو و تبادل نظر کنند.
مصلی مکان مناسبتری برای برگزاری نمایشگاه است
خالق «صدای صنوبر» یادآور شد: امسال خیلی بهتر از سال گذشته است چون محل آن تغییر کرده. سال گذشته به دلیل دور بودن فاصله نتوانستم بیش از دو بار در آنجا حاضر شوم. شهر آفتاب فضای مناسبی برای برگزاری نمایشگاه کتاب مخصوصا در حوزه کودک و نوجوان نبود. غرفههای کودک همیشه مظلوم واقع میشوند و گرمترین و بدترین جا به ناشران کودک و نوجوان تعلق میگیرد.
این شاعر و نویسنده نامآشنا در ادامه به بازدیدکنندگان از نمایشگاه اشاره کرد و گفت: معمولا هرساله جمعیت زیادی به نمایشگاه میآیند حتی اگر کتاب هم نخرند همین که به سوی نمایشگاه کشیده میشوند و کتابها را میبینند باعث خوشحالی است تا آنجایی که من از نمایشگاه بازدید کردم وضعیت کتاب کودک در نمایشگاه خوب بود. ناشران زیادی در این حوزه فعالیت میکنند و تعداد کتابهای مناسب هم زیاد است. به نظر من ناشران کودک و نوجوان درحال حرکت به سمت کیفیتر شدن هستند. روز به روز از تعداد کتابهای بازاری کمتر میشود و ناشران توجه بیشتری به کیفیت کتابها میکنند. چاپ کتابهایی که ارزش هنری بالایی دارند افزایش یافته است.
کمتوجهی ناشران به نویسندگان و شاعران
شعبان نژاد افزود: اما با این وجود در بازار نشر کودک و نوجوان خیلی از ناشران به دنبال آثار ترجمه میروند در حالی که نویسندگان و شاعران کودک زیادی داریم که آثار بسیار خوبی تولید میکنند ولی ناشران توجهی به آنها نمیکنند البته ایرادی ندارد که بچهها کتابهای ترجمه بخوانند و از این طریق با فرهنگ دیگر کشورها آشنا شوند اما نباید بهگونهای باشد که کار ترجمه از تالیف پیشی بگیرد.
خالق «بزغالههای ابری» گفت: به نظر من نویسندهها پشتوانهای برای ترجمه آثارشان در خارج از کشور ندارند و نمیتوانند در این زمینه اقدامی کنند. در حالی که هر وقت ترجمه آثار ما در خارج از کشور منتشر شده مانند آثاری از هوشنگ مرادی کرمانی، فرهاد حسنزاده، محمدرضا شمس و ... با استقبال زیادی روبهرو بوده است. ولی متاسفانه آثار پدیدآورندگان ایرانی از سوی ناشرانشان حمایت نمیشود. در حالی که این موضوع خیلی اهمیت دارد.
وی درباره ترجمه کتابهای شعر نیز توضیح داد: متاسفانه کتابهای شعر ما در نشر بینالملل دیده نمیشود درحالی که ترجمه شعر سخت نیست اگر شعر شعریت خود را مدیون وزن و قافیه نباشد به راحتی قابل ترجمه است و همه میتوانند آن را درک کنند و اصلا صدمهای به جهانشمول بودن آن نمیزند.
پدیدآورندگان آثار باید به جهانشمول بودن کار توجه کنند
شعباننژاد در ادامه بیان کرد: پدیدآورندگان آثار باید به جهانشمول بودن کار توجه کنند. اینکه گفته میشود یکی از دلایل دیدهنشدن ادبیات کودک به خلاقیت نویسنده برمیگردد و مشکل از نویسنده است؛ حرفی کلیشهای است که از اول انقلاب مطرح میشود ولی درواقع اینطور نیست. ممکن است وقتی که نویسندگان ما تازه شروع به نوشتن کردند تا حدی به بیان خاطراتی از دوران کودکی خود پرداخته باشند. اما الان اصلا اینطور نیست که براساس خاطرات گذشته بنویسند چون این شیوه دیگر جوابگو نیست و باید طبق نیاز مخاطب تغییر کرد و بهروز شد.
در میان آثار ایرانی آثار زیادی داریم که فرهنگ ایرانی را نشان میدهند اگر این آثار ترجمه شوند قطعا در سطح بینالمللی دیده میشوند. مثلا آخرین کاری که از من ترجمه شده «بزغالههای ابری» بود و اواخر سال 96 به زبان انگلیسی ترجمه و منتشر شده و از سوی انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در نمایشگاه بلونیا عرضه شده است. من در این کتاب با زبان غیر مستقیم به چگونگی ایجاد مه برای خردسالان و کودکان پرداختهام.
نویسنده «باغ هزار دخترون» گفت: مهمترین چیز در نویسندگی و شاعر، استعداد و خلاقیت است. به نظر من لازم نیست نویسندگان از ابتدا تحصیلات آکادمیک و دانشگاهی داشته باشند آنچه که برای نویسندگی شرط اصلی است استعداد نویسندگی و خلاقیت است. من شخصا اول به نوشتن و سرودن پرداختم و سپس به دانشگاه رفتم از سویی بسیاری از شاعران و نویسندگان حوزه کودک و نوجوان تحصیلات غیرمرتبط دارند. و لازم نیست حتما تحصیلات دانشگاهی داشته باشند.
بسیاری از نویسندههای ما اهل مطالعه و حضور در بین بچهها نیستند
شعباننژاد گفت: در این میان نکتهای که بسیار اهمیت دارد داشتن مطالعه است که برای نویسندگان و شاعران اولویت دارد. وظیفه نویسنده این است که اطلاعات زیادی درباره گروههای مختلف سنی داشته باشد، اما بسیاری از نویسندههای ما اهل مطالعه و حضور در بین بچهها نیستند و بههمین دلیل به سوی خلق آثار تکراری میروند. همچنین نویسنده این حوزه باید روانشناسی کودک و نوجوان را حتما بشناسد و بداند که فرق کودک، خردسال و نوجوان چیست.
وی درباره آثاری که در نمایشگاه کتاب از او عرضه شده است، گفت: امسال 46 اثر از من در نمایشگاه کتاب عرضه شده که 21 اثر از آن تجدید چاپ است. البته 8 اثر در نشر فنی و 3 اثر هم در نشر فاطمی داشتم که به نمایشگاه کتاب 97 نرسید.
به گفته شعبانی مجموعه 6 جلدی خردسال «قصههای فندقی»، مجموعه شعر نوجوان «پرندههای شعر من»، داستان بلند کودکانه «تیتینار»، مجموعه 6 جلدی شعر خردسال «در خانه ما»، مجموعه 4 جلدی شعر خردسال «با من دوست باش» و مجموعه 9 جلدی شعر خردسال «کی بود کی بود» از جمله آثار تالیفی است که از این شاعر و نویسنده در نمایشگاه عرضه شده است.
وی گفت: علاوه بر این مجموعه 8 جلدی «چی مثل چیه» و کتاب «این من هستم» در حوزه ترجمه برای کودکان از من در نمایشگاه عرضه شده است.
افسانه شعباننژاد، شاعر، نویسنده کتابهای کودک و نوجوان، در سال 1342، در شهداد از توابع کرمان به دنیا آمد. وی فعالیتهای هنری خود را در سن 18 سالگی و با چاپ اولین مجموعه داستان اش برای نوجوانان با نام «نه من نمیترسم» آغاز کرد. شعباننژاد نزدیک به 130 اثر در زمینه شعر، قصه و رمان به چاپ رسانده است كه از آن میان حدود 40 اثر توانستهاند جوایزی از جشنوارههای مختلف هنری و ادبی دریافت كنند. شعبان نژاد آثار زیادی را در کارنامه خود دارد. از آن جمله میتوان به «آشناى غنچهها»، «باغ هزار دخترون»، «بابا و باران»، «جشن گنجشكها»، «يك آسمون، دو آسمون»، «كلاغه كجاست؟ روى درخت»، «خانم چمن و درخت زردآلو»، «شيشه آواز»، «النگوهاى قرمز»، «يار پنهان»، «دختر كدو تنبل»، «باغ فرشتهها»، «بهار گمشده»، «صداى صنوبر» و «زنبور و سيب قرمز» اشاره کرد.
سیویکمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران تا 22 اردیبهشت در مصلای بزرگ امام برپاست.