به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست خبری رمان سال گمانهزن با عنوان «جایزه نوفه» عصر یکشنبه (25 شهریور 1397) در دفتر انتشارات پیدایش برگزار شد.
دبیر نخستین دوره جایزه نوفه در این نشست درباره نامگذاری این جایزه گفت: کلمه نوفه به معنای نویز است. ما چیزی به نام جریان اصلی ادبیات داشتیم که اسم سنتی به نام ادبیات مین استریم دارد. این ادبیات، ادبیات رئالیسم است و من معتقدم امروزه بخش زیادی از ادبیات روی لبه گمانهزن حرکت میکند و دیگر بخش اصلی و فرعی مطرح نیست. نوفه قرار است موجی باشد برخلاف جریانهای معمول ادبیات و توجه ویژهای داشته باشد به این جریان فرعی در ادبیات که نویسندگان و مخاطبان زیادی امروزه به آن توجه میکنند.
فرزین سوری در ادامه به ارائه توضیحاتی درباره این جایزه پرداخت و گفت: اواسط تابستان امسال فراخوان این جایزه منتشر شد و برطبق آن نویسندگان و ناشران میتوانستند آثار منتشر شده در بین سالهای 1395 تا 1397 و آثار منتشر نشدهشان را در دو بخش به دبیرخانه ارسال کنند. اما به دلیل اعتماد و اقبال بالایی که ناشران و نویسندگان به این جایزه داشتهاند، مهلت ارسال آثار به دبیرخانه، چه در بخش اصلی (رمان سال گمانهزن)، چه در بخش فرعی (فصل اول)، به مدت یک ماه تمدید شد. بدین ترتیب مهلت ارسال آثار به طور رسمی تا سیام مهر تمدید شد.
وی از افرادی که در مسیر برگزاری جایزه به آنها کمک کردند و مشاوره دادند، از جمله مهدی یزدانی خرم، احمد غلامی، احسان رضایی، فریدون عموزاده خلیلی تشکر کرد و درباره تعداد آثار رسیده توضیح داد: تعداد آثار رسیده به دبیرخانه نوفه برای بخش اصلی نوفه، کتاب سال گمانهزن بیش از ۱۱۰ اثر و تعداد آثار رسیده به دبیرخانه نوفه برای بخش جنبی نوفه، کتاب منتشرنشده بیش از ۵۰ اثر است.
این مترجم افزود: در ایران گونهای از ادبیات وجود دارد که مراحل جنینی خود را طی میکند و ما از دریافت 110 عنوان کتاب تالیفی در گونه ادبیات گمانهزن غافلگیر شدیم. مخصوصا اینکه تعداد آثار در حوزه نوجوان بسیار بیشتر از حد تصور ما بود و ما را بر آن داشت که به فکر اتخاذ تصمیمات ویژهای در حوزه آثار نوجوان باشیم.
وی درباره آثار رسیده در حوزه نوجوان توضیح داد: با توجه به استقبال نوجوانان از ژانر ترس و وحشت، فکر میکردیم بیشتر آثار در این حوزه باشد اما برخلاف تصور ما بیشتر آثار نوجوان در حوزه فانتزی بود که نشاندهنده اقبال نویسندگان این حوزه به ژانر فانتزی است. اما در آثار بزرگسال هم تعداد آثار ژانر وحشت و جنایی بیشتر بود.
سوری در ادامه به ژانرهای کتابهای رسیده اشاره کرد و گفت: تعدادی از این آثار مشابهات آثار ترجمهای همچون فانتزی حماسی و علمیتخیلی، آثار گوتیک/وحشت و قجرپانک، داستانهای هزار و یک شبی (ایرانی، عربی، هندی) برگرفته از سنت روایی خاورمیانهای و قصهگویی شرقی، بازآفرینی نثر تاریخنگارانه بیهقی، جوینی و طبری در قالب تاریخ بدیل و بازگویی قصههای عامیانه فارسی و اقتباس نو از افسانه و حماسه و متون فارسی، عربی، هندی بودند.
دبیر نخستین دور جایزه نوفه افزود: بنابراین گونهای از ادبیات وجود دارد که منتظر اشاره و توجه ما و منتظر نقدنویسی و تحلیلنویسی است. میتوان این نوع ادبی را از ضمیر ناخودآگاه خواننده و نویسنده خارج کرد و آن را تبدیل به جریال اصلی ادبیات فارسی کرد.
به گفته سوری، ناشران بسیاری در ایران سالهاست که در بخش ترجمه گمانهزن کار کردهاند. خواننده و ناشر ایرانی با این ژانرها آشناست. ولی امروز نویسندههای بسیاری به این گونه ادبی روی آوردهاند و کارگاههای داستاننویسی با موضوع ادبیات وحشت، ادبیات ژانری و امثالهم برگزار میشود.
وی در ادامه به ناشرانی که در این ژانر آثار تألیفی به چاپ رساندهاند، اشاره کرد و گفت: ازجمله ناشرانی که در این زمینه فعالیت دارند، میتوانم به روزنه، ققنوس، ویدا، آگاه، موج، علمیفرهنگی، نگاه، چشمه، نردبان، مرکز، پیدایش، پریان، افق، قدیانی، نیماژ، داستان و هوپا اشاره کنم. بنابراین یکی از اهداف اصلی نوفه، تثبیت این سلیقه ادبی و ایجاد گرامری برای صحبت در مورد آن است.
سوری همچنین درباره سابقه برگزاری جوایز و مسابقات ادبیات گمانهزن و ژانری در دنیا گفت: از جوایزی که در این حوزه برگزار میشوند، میتوان به Hugo و Nebula و جوایز مختص ادبیات علمیتخیلی مثل جایزه Philip K. Dick و John W. Campbell یا جایزه گرند مستر در حوزه فانتزی اشاره کرد. البته جوایزی هم که برای این گونهی ادبی در ایران برگزار شده کم نبودهاند. از وبسایتهای مختلف هواداری تا جایزه گروه ادبیات گمانهزن که هفت دوره برگزار شده است. اما نوفه برخلاف اکثر این جوایز، نه یک مسابقه برای داستان کوتاه یا داستان ترجمه، که منحصراً معطوف به رمان فارسی گمانهزن است.