خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- ملیسا معمار: طرح پاییزه کتاب به عنوان دهمين گام در راستای اعطای يارانه نشر كتاب از طريق كتابفروشیها از ۲۴ آبان در استانها و از ۲۶ آبان در تهران با مشاركت ۶۷۵كتابفروشی عضو در سراسر كشور، شامل ۵۲۳ كتابفروشی در مراكز استان و ۱۵۲ كتابفروشي در ساير شهرها شروع شد و تا 4 آذر ماه ادامه یافت. در این مدت کتابهای زیادی در حوزه کودک و نوجوان فروخته شد که از بین آنها كتابهای «شازه كوچولو» ترجمه احمد شاملو، «ماجرای تماشايی(تا حدی)» ترجمه بهرنگ رجبی، «دنياي معركه تام گيتس» ترجمه بهرنگ رجبي، «داستانهاي دختران بلند پروزا: قصههايي درباره زنان استثنايي» ترجمه آرزو گودرزي و اميد سهرابي نيك و «خانه درختي 91 طبقه» ترجمه آنيتا يارمحمدي، پنج کتاب كودك و نوجوان پرفروش در حوزه ترجمه بودند.
پرفروشهای طرح پاییزه کتاب 97
پرفروشها
نام کتاب
نویسنده
مترجم
ناشر
1
«شازه كوچولو»
آنتوان دوسنت اگزوپری
احمد شاملو
نگاه
2
«ماجراي تماشايي(تا حدي)»
لیز پیشون
بهرنگ رجبی
هوپا
3
«دنياي معركه تام گيتس»
لیز پیشون
بهرنگ رجبی
هوپا
4
«داستانهاي دختران بلند پروزا: قصههايي درباره زنان استثنايي»
النا فاویلی، فرانچسکا کاوالو
آرزو گودرزي و اميد سهرابي نيك
فرهنگ نشر نو
5
«خانه درختي 91 طبقه»
اندی گریفیتس
آنیتا یارمحمدی
هوپا
بانگاهی به پرفروشترین کتابهای این حوزه در طرحهای پیشین یعنی عیدانه و تابستانه کتاب میبینیم اسامی مشترکی در بین آنها دیده میشود.
پرفروشهای طرح تابستانه کتاب 97
پرفروشها
نام کتاب
نویسنده
مترجم
ناشر
1
«شازده کوچولو»
آنتوان دوسنت اگزوپری
احمد شاملو
نگاه
2
«داستانهاي دختران بلند پروزا: قصههايي درباره زنان استثنايي»
النا فاویلی، فرانچسکا کاوالو
آرزو گودرزي و اميد سهرابي نيك
فرهنگ نشر نو
3
«خانه درختي 91 طبقه»
اندی گریفیتس
آنیتا یارمحمدی
هوپا
4
«بهانههای عالی (و چیزهای خوب دیگر)»
لیز پیشون
بهرنگ رجبی
هوپا
5
«همه چی محشر است (نسبتا)»
لیز پیشون
بهرنگ رجبی
هوپا
پرفروشهای طرح عیدانه کتاب 97
پرفروشها
نام کتاب
نویسنده
مترجم
ناشر
1
«خانه درختي 91 طبقه»
اندی گریفیتس
آنیتا یارمحمدی
هوپا
2
«شازده کوچولو»
آنتوان دوسنت اگزوپری
احمد شاملو
نگاه
3
«دنياي معركه تام گيتس»
لیز پیشون
بهرنگ رجبی
هوپا
4
«بهانههای عالی (و چیزهای خوب دیگر)»
لیز پیشون
بهرنگ رجبی
هوپا
5
«خانه درختی۱۳ طبقه»
اندی گریفیتس
آنیتا یارمحمدی
هوپا
باتوجه به حجم بالای آثار ترجمه در حوزه کودک و نوجوان و تلاش ناشران و مترجمان برای انتخاب بهترین عنوانها و آثاری که برنده جوایز مختلف خارجی شدهاند، و همچنین وجود ترجمههای مختلف و جدید از یک مجموعه، چه دلیلی سبب شده که کودکان و نوجوانان همچنان «شازدهکوچولو» با ترجمه احمد شاملو یا «تام گیتس» با ترجمه بهرنگ رجبی را میخوانند.
شاملو «شازده کوچولو» را بازسرایی کرده است
علیرضا رئیسدانایی، مدیر انتشارات نگاه، در این باره میگوید: داستاننویسی برای بچهها هنر خاص خودش را میطلبد. ما نویسندگان و مترجمان زیادی داریم که خوب مینویسند ولی به زبان بچهها آشنایی ندارند. احمد شاملو علاوه بر اینکه در زبان فارسی، قلهنشین شعر و ادبیات معاصر است، آشنایی کاملی با زبان کودکان داشت و این کتاب را شاعرانه برای نوجوانان ترجمه کرده است. نوشتههای شاملو مانند آب، روان است و مثل دانههای تسبیح به راحتی در دست آدمها میچرخد. «شازده کوچولو» ترجمه صرف نیست، شاملو این کتاب را بازنویسی و بازسرایی کرده است و نثر زیبای شاملو بر ارزش محتوای کتاب افزوده است. و این مساله موجب شده با وجود دهها ترجمه مختلف از این کتاب و با گذشت حدود 40 سال از انتشار این کتاب از سوی نشر کتاب، همچنان «شازده کوچولو» با ترجمه شاملو در صدر پرفروش ترین آثار این حوزه قرار دارد.
البته این ناشر، نقش نشر نگاه را نیز در پرفروش شدن این اثر موثر میداند و میگوید: «شازده کوچولو» از آثاری است که ما برای آن تبلیغات گستردهای در فضای مجازی و رسانهها انجام دادیم و با صدای ابوالحسن تهامی و بهاره رهنما به صورت صوتی درآوردیم. و تلاش کردیم کتاب به راحتی در سیستم توزیع و پخش قرار گیرد و در دسترس مخاطبان باشد. درواقع فروش زیاد این کتاب 80 درصد مدیون ترجمه و نام احمد شاملو و 20 درصد هم تبلیغات ما به این مساله دامن زده است. احمد شاملو برای همه مردم ایران شناخته شده است و آثارش در حوزه کودک و نوجوان جزء آثاری است که سالها پیش افرادی که همسن و سال من که 63 ساله هستم، خواندهاند و آن را به فرزندانشان دادهاند و آنها هم به فرزندانشان. این کتاب از آثاری است که نسل به نسل دست به دست میشود.
«شازده کوچولو»؛ کتابی برای همه نسلها
رئیسدانایی، در ادامه به پرفروش بودن این کتاب در کشورهای دیگر اشاره میکند و میافزاید: در سفرهایی که به کشورهای مختلف ازجمله فرانسه، پرتغال و ترکیه داشتهام در کتابفروشیها ترجمههای زیادی از کتاب «شازده کوچولو» دیدهام و جزء آثار پرفروششان است. این مساله نشان میدهد که این کتاب دارای محتوایی است که با زندگی روزمره انسانها ارتباط دارد و روایتی پرماجرا از زندگی یک خلبان را به تصویر میکشد.
آزادی و رهایی«خانه درختی» برای بچهها جذابیت دارد
مجموعه «خانه درختی» نیز از آثاری است که کماکان در لیست پرفروشترین کتابهای طرحهای مختلف فروش کتاب قرار دارد. آنیتا یارمحمدی، مترجم این مجموعه دلیل پرفروش بودن این مجموعه را آزادی و رهایی میداند که در محتوای کتاب وجود دارد و میگوید: همیشه علت اینکه بچهها علاقه زیادی به این کتاب دارند برایم سوالبرانگیز بود. به همین دلیل در دیدارهای مختلفی که در مدارس با دانشآموزان داشتم درباره این موضوع با آنها صحبت کردم و متوجه شدم آزادی مطلق حاکم بر این مجموعه و نبود محدودیت و شخصیت بزرگسالی که نقش محدودکنندگی داشته باشد، برای بچهها جالب است. همچنین خیالبرانگیز بودن داستان و وجود چیزهای بامزهای مانند خانه درختی، حوضچه شکلاتی و دستگاهی که هرخوراکی که بخواهی را در دهانت بگذارد، از عواملی است که سبب جذب بچهها و حتی بزرگترها به این مجموعه شده است.
این مترجم و نویسنده، در ادامه به پرفروش بودن مجموعه «خانه درختی» در خارج از کشور اشاره میکند و میگوید: این کتاب علاوه بر اینکه در استرالیا با فروش و استقبال بسیار زیادی روبهرو شد در کشورهای دیگر هم مورد استقبال فراوانی قرار گرفته و من آمار استقبال از این کتابها را در سایت نویسنده و ناشر آن دنبال کردهام. و در سفرهایی که به خارج از کشور داشتهام در ویترین بسیاری از کتافروشیها این مجموعه و همچنین مجموعه «تام گیتس» را دیدهام.
داستانهای کودکان با الگوبرداری از «تام گیتس»
مجموعه «تام گیتس» نیز از آثاری است که در همه طرحهای فروش کتاب جزء پرفروشترینها بوده است. علی عسگری، مدیر نشر هوپا، معتقد است پرفروش شدن این مجموعه در ایران اصلا چیز عجیبی نیست چون این مجموعه در همه کشورها پرطرفدار است و از سال 2014 که نخستین جلد آن منتشر شده تا به حال جزء پرفروشترین آثار کودک در جهان است چون ویژگیهایی دارد که آن را با سایر آثار متمایز کرده است.
به گفته این ناشر، شخصیت اصلی داستان کاراکتر بازیگوشی است که برای بچهها جذابیت دارد، نقاشیهایی که او برای بیان مطالبش میکشد، بسیار ساده است و حالت آماتوری دارد که برای بچهها جالب است. این نقاشیها علیرغم حرفهای بودن، طوری طراحی شدهاند که درنظر کودکان بسیار ساده به نظر میرسند و کودک تشویق میشود مانند کاراکتر اصلی داستان به روایت زندگی روزمره و نقاشی کشیدن بپردازد. به گونهای که بعد از انتشار این مجموعه تعداد زیادی از کودکان به ما مراجعه میکردند و داستانهایی را که با الگوبرداری از تام گیتس درباره زندگی خودشان نوشته بودند به ما نشان میدادند.
شکل تازهای از نویسندگی در «تام گیتس»
بهرنگ رجبی، مترجم «تام گیتس» نیز معتقد است، لیز پیشون، در این کتاب، از شکل تازهای از نویسندگی استفاده کرده که حدود 7 سال پیش در دنیا باب شده است. نخستین نمونه از این سبک، مجموعه 12 جلدی «خاطرات یک بچه ریقو» نوشته جف کینی است که تا به حال حدود 5 ترجمه مختلف از آن از سوی ناشران در ایران منتشر شده و مجموعه «تام گیتس» دومین نمونه از این سبک است. بعد از این دو مجموعه نیز حدود 200 کتاب مختلف بر اساس این سبک در کشورهای انگلیسی زبان منتشر شده است.
به گفته این مترجم، از ویژگیهای بارز این مجموعه میتوان به قصههای سبک و ساده و قابل فهم برای کودکان و عدم پیوستگی بین قصهها اشاره کرد. درواقع هر کتاب مجموعه ای از 8 – 9 ماجرایی است که برای تام اتفاق میافتد و میتوان آنها را به صورت مقطع خواند و نیازی به پیگیری مکرر ندارد. در نتیجه برای بچهها که حوصله کتاب خواندن طولانی را ندارند بسیار سبک و مناسب است. از سویی دیگر زبان کتاب، صادقانه و کلیشهشکن است. راوی مانند اغلب شخصیتهای داستانهای کودک، بچه سربهراه و سادهای نیست. او شیطنت میکند، دیگران را سرکار میگذارد، دروغ میگوید و بر این اساس بچهها راحت با آن همذات پنداری میکنند و به همین دلیل اینقدر به «تام گیتس» در ایران و جهان توجه میشود.
تبلیغات گسترده فروش کتاب را افزایش میدهد
این درحالیست که یکی از فروشنگان کتاب کودک و نوجوان که سالهاست به فعالیت در این حوزه مشغول است، دلیل عمده استقبال بچهها از مجموعههای «خانه درختی» و «تام گیتس» را تبلیغات گستردهای عنوان میکند که ناشر این مجموعهها انجام میدهد و میگوید: ما در جامعهای زندگی میکنیم که تبلیغات و معرفی محصولات، تاثیر زیادی روی مخاطبان دارد. براین اساس وقتی کتابی در تلویزیون، فضای مجازی و ... تبلیغ میشود، بچهها به خرید آن مشتاق میشوند. مساله دیگری که در این زمینه تعیین کننده است، پیروی کودکان از یکدیگر است، وقتی در فروشگاه کودکی به سراغ کتابی میرود، سایر کودکان هم به دنبال او صف میکشند و از روی دست هم کتاب میخرند که این مساله بیشتر به ضعف آموزشی بچهها برمیگردد که در مدرسه کتابهای خوب به آنها معرفی نمیشود.
این کتابفروش میافزاید: براین اساس اگر ناشران دیگر هم به روز باشند و جلدهای مختلف یک مجموعه را همزمان با کشورهای دیگر منتشر کنند و به تبلیغات هم توجه کنند، فروش بالایی خواهند داشت. همچنین اگر سیستم آموزشی نیز کتابهای خوب را به بچهها معرفی کند، فروش این آثار هم مانند مجموعههای «خانه درختی» و «تام گیتس» افزایش مییابد.