به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) بعد از چند سال، سرانجام رمان «اقلیم هشتم» نوشته محسن هجری از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای نوجوانان منتشر شد. در این رمان تاریخی که به آخرین سالهای زندگی شهابالدین سهروردی، فیلسوف ایرانی میپردازد، شاهد زاویه نگاه متفاوتی به فراز و فرودهای زندگی سهروردی هستیم. محسن هجری که پیش از این با کتابهایی مانند «چشم عقاب»، «مغولها» و «سربداران» گرایش خود را به بازخوانی تاریخ برای نسلهای کنونی نشان داده است، در «اقلیم هشتم» نیز میکوشد توجه مخاطب امروزی را به دغدغههای مشترک انسانهای آزادهای چون شهابالدین سهروردی جلب کند و بیان میکند که این دغدغهها، فراعصری و درهر دورهای قابل تکرار هستند. وی در این رمان، روایت سهروردی را در فضای سیاسی قرن ششم هجری به تصویر میکشد.
محسن هجری درباره این رمان گفت: «اقلیم هشتم» با توصیف حمله مجدد لشکر صلیبیها به خاورمیانه آغاز میشود و درهمان حال و هواست که سهروردی به اتهام همکاری با صلیبیها درحلب به بند کشیده میشود. در واقع فقهای حلب که به دنبال تسویه حساب با سهروردی هستند، فضای دو قطبی جامعه درحال جنگ را موقعیت مناسبی برای تحریک سلطان صلاحالدین ایوبی میبینند تا علیرغم میلش برای دستگیری سهروردی اقدام کند. اما از آن جا که ملک ظاهر، پسرصلاح الدین حامی و دوستدار سهروردی است، ماجرا به همین سادگی پیش نمیرود.
این نویسنده و منتقد ادبی توضیح داد: شکست زمان روایت، رمان اقلیم هشتم را ازیک روایت خطی متمایز میکند و به همین دلیل مخاطب را وادار میکند که با دقت بیشتری به این متن بپردازد. دراین رمان با راوی دانای کل محدود مواجهیم که در هر فصل از زاویه نگاه یکی از شخصیتهای داستان به ماجرا نگاه میکند. بنابراین به آسانی نمیتوان تشخیص داد که حق با کدام طرف ماجراست. نویسنده که در روایت خود تلاش میکند از پرداخت اسطورهای شخصیت سهروردی پرهیز کند، بر آن است تا مخاطب را نه به تمجید از سهروردی، بلکه به تعمق در فراز و فرود زندگی این فیلسوف ایرانی وادار کند. از این رو حتی در فرازهایی از رمان شاهد نوعی نگاه انتقادی به خط مشی سهروردی از زبان این فیلسوف جسور هستیم.
وی درباره حضور دو نوجوان در روند داستان نیز گفت: حضور این دو نوجوان از جمله ملک ظاهر، حاکم نورس حلب و یوسف، کتابدار کتابخانه دربار و یکی از نجیب زادگان حلب که برای رهایی سهروردی از زندان تلاش میکند، اگر چه میتواند تمهیدی برای هم ذات پنداری مخاطبان این رمان باشد، اما در نگاهی ژرفتر، گویا آینهای هستند که سهروردی رو به آن به نقد گذشته و حال خود مینشیند.
هجری همچنین درباره نام این کتاب توضیح داد: اقلیم هشتم که از واژههای ابداعی سهروردی است، گویای جهانی است که متفاوت از هفت اقلیم به نظر میرسد. دراین اقلیم، عشق، حرف اول و آخر را میزند و چنان است که اگر کسی در جستوجوی حقیقت، از هفت اقلیم ناامید شود، میتواند به اقلیم هشتم رهسپار شود، به جایی که قدرت به معنای متعارف آن معنایش را از دست میدهد و جایش را به قدرت عشق میدهد. جایی که دعوای فرقهها و گرایشها جایش را به همدلی وهماندیشی انسانها میدهد.
این نویسنده کودک و نوجوان ادامه داد: با توجه به حضور ملموس پس زمینه جنگهای صلیبی و درگیریهای عقیدتی آن روزگار در روند داستان، در فرازهای پایانی رمان از زبان سهروردی گفته میشود: «تا زمانی که هفت اقلیم بر سر متاعی ناچیز به جان هم افتادهاند، این جنگهای بیحاصل سالهای طولانی ادامه خواهد یافت. در این سالها در جستوجوی سعادت از این اقلیم به آن اقلیم سفر کردم، اما آن را نیافتم. اکنون به این یقین رسیدهام که به سوی اقلیم هشتم بروم.»
هجری درباره مخاطبان این کتاب نیز گفت: با آن که رمان اقلیم هشتم برای مخاطب نوجوان نوشته شده، اما دایره واژگانی و مفهومی آن چنان است که برای عموم مخاطبان هم میتواند جذاب باشد.