زهرا عبدي، پژوهشگر علوم اجتماعي، نويسنده و منتقد ادبي كودك و نوجوان در حاشیه دومین نمایشگاه تخصصی کودک و نوجوان قم در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم با ابراز خوشحالی از برگزاری نمایشگاه تخصصی کتاب گفت: هر اتفاق مثبتی که برای کودک، به خصوص ادبیات کودک و نوجوان رقم بخورد برایم ارزشمند است و به دیگران هم توصیه میکنم ویژه به آن بپردازند. برگزاری نمایشگاه با همه نقاط مثبت و منفی قابل تقدیر است و نیاز به حمایتهایی چند جانبه دارد.
این نويسنده كودك و نوجوان گفت: نمایشگاه فرصت خوبی است برای تبادل نظر و تعامل بین مخاطب، ناشر، نویسنده و همه افرادی که در زمینه تولید و انتشار کتاب فعالیت میکنند. این دیدارها و مراودات در انتقال تجربیات به همه ما کمک میکند.
وی با اشاره به برنامههای جانبی در نمایشگاه امسال بیان کرد: برگزاری تئاتر کودک برای کودکان جذابیت دارد. تئاتر یک هنر درمانی است و قدمتی دیرینه دارد. ادبیات نمایشی و تئاتر در ایران مظلوم است اما این حرکت نشان از حمایت و توجه دست اندرکاران نمایشگاه به این حوزه را داشت. این برنامهها باعث هم افزایی فعالیتها میشود و امیدوارم سالهای بعد تداوم و تنوع داشته باشند. بچهها هم بسیار استقبال کردند؛ البته امیدوارم سال های بعد در انتخاب و کارشناسی نمایشنامه بیشتر توجه شود.
عبدی افزود: برنامههای متنوع و شاد در حاشیه نمایشگاه برای بچهها خوشایند بود. البته کاش کارگاههای قصه گویی هم تشکیل میشد.
ذائقه نسل امروز متفاوت شده؛ وقتی کودک به نمایشگاه کتاب بیاید و ببیند همراه کتاب؛ تئاتر، خانه بازی و برنامههای سرگرم کنندهای هم وجود دارد قطعا در بالابردن سلیقه آنها در انتخاب تفریحات سالم و جذبشان به سمت فرهنگ مطالعه کمک خواهد کرد.
این پژوهشگر علوم اجتماعي به ظرفیتهای موجود در استان قم اشاره کرد و یادآور شد: قم در زمینه کودک و نوجوان یکی از قطبهای برتر ایران است. موفقیتهای گوناگون، نشان از رشد فرهنگی این استان میدهد. برای استمرار این رشد لازم است کارگاههای تخصصی و نشستهای ادبی کودک و نوجوان تداوم پیدا کند و محدود به نمایشگاه نشود.
زهرا عبدي به آسیبها و تهدیدهای کتاب کودک پرداخت و گفت: بسیاری از کتابهای دینی کودک با همان ساختار دهههای قبل عرضه میشود. پیامها به صورت کاملا مستقیم در کتاب بیان میشود. اگر میخواهیم کودکان و نوجوان از محصولات فرهنگی استقبال کنند باید این روند تغییر و تکامل پیدا کند.
وی ادامه داد: یکی از پتانسیلهای قم تعداد زیاد نویسنده و تصویرگرها است. یک طیف وسیعی وجود دارد که یک قدرت و ظرفیت خوبی را فراهم کردهاند. باید از این فرصت به خوبی استفاده شود. برای جلوگیری از حجم انبوه کارهای ضعیف، یک همکاری دو طرفه نیاز است؛ همکاری بین ناشر و گروه تخصصی هنری و ادبی.
عبدی که در زمینه تولید محتوای کتاب با ناشران همکاری دارد گفت: برای این که یک داستان دینی قوی به بازار عرضه شود باید از دو بعد کارشناسی شود؛ یکی از بعد ادبی؛ که نویسندههای باتجربه میتوانند این کار را انجام دهند. و بعد دیگر محتوای دینی اثر است که کارشناسان و پژوهشگران دینی میتوانند در این زمینه نظر بدهند.
وی در پایان، کار برای کودک و نوجوان را جدی و تخصصی برشمرد و گفت: وقتی میگوییم "کتاب داستان کودک" منظورمان این نیست که با زبان کودکانه و زبان محاورهای موضوعی ساده نوشته شود؛ خیلیها این گونه میپندارند. این سطح کار را تنزل میدهد. کودک در وهله اول باید از کتاب لذت ببرد و سرگرم شود. اگر قرار باشد مخاطب آموزش ببیند میرود دایره المعارف میخواند و کتابهای آموزشی را مطالعه میکند؛ اما وقتی از داستان حرف میزنیم ساختارش کاملا متفاوت میشود. این را باید ناشران و نویسندگان متوجه شوند که کار کودک جدی و تخصصی است و باید برای این حوزه وقت و بودجه صرف کنند.