مریم جلالی در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره جدیدترین اثرش گفت: به تازگی کتابی با عنوان «پدیدآورندگان ادبیات کودک از غرب تا شرق» از من از سوی انتشارات آرون منتشر شده است که در آن نگاهی داشتهام به زندگینامه و آثار نویسندگان و شاعران مطرح در کشورهای مختلفی مانند آلمان، ارمنستان، اسپانیا، استرالیا، افغانستان، انگلستان، ایتالیا، آمریکا، بحرین، بلژیک، بلغارستان، تاجیکستان، ترکیه، تونس، چین، دانمارک، روسیه، ژاپن، عربستان، عمان، یونان، مصر و... و در مجموع به شاعران و نویسندگانی از 42 کشور غربی و شرقی در این کتاب پرداختهام.
این نویسنده و استاد دانشگاه افزود: البته تعداد پدیدآورندگان نام برده شده از هر کشور متفاوت است و بین دو پدیدآورنده از بلغارستان و هندوستان تا 31 پدیدآورنده از ایالات متحده آمریکا تغییر میکند و در مجموع اطلاعاتی درباره زندگینامه و مختصری از آثار 241 پدیدآورنده مطرح و برجسته ادبیات کودک و نوجوان دنیا را در این کتاب ارائه دادهام.
وی در ادامه بیان کرد: هدف اصلی من از گردآوری و نوشتن این کتاب، ارتقاء و پیشرفت بخشهای نظری ادبیات کودک و نوجوان بود و برای رسیدن به این هدف برنامهریزی انجام شد. یکی از برنامهها این بود که با توجه به اینکه ادبیات کودک در ایران نوپاست نگاهی به سایر کشورها داشته باشیم و در مقایسهای اجمالی ببینیم که در مقایسه با سایر کشورها در چه جایگاهی هستیم و چه کشورهایی قبل یا بعد از ما هستند.
این مترجم افزود: از سویی باوجود تنوع آثار کودک و نوجوان از سرزمینهای غربی گرفته تا شرق دور و آفریقا، همچنان شاهد فقدان اولیه خط سیرهای مدون و مشخص در تفکیک دورهها، سبکها و مبانی فکری ادبیات کودک و نوجوان هستیم و باتوجه به رابطه عمیق و تاثیرگذار فعالیتهای علمی و عملی در عرصه ادبیات کودک و نوجوان هرچه جریانهای ادبی وضوح بیشتری داشته باشند به همان مقدار جوامع در نقد و ارزیابی موفقتر خواهند بود. بنابراین لازمه ورود به این حوزه، آشنایی با پدیدآورندگان آثار کودک و نوجوان و سطح فعالیت آنها است.
شاعر مجموعه «ترانههای کودکانه» ادامه داد: مساله بعدی، کمبود منابع درسی برای دانشجویان بود. در دانشگاه واحدی به نام ادبیات کودک در جهان وجود دارد که عملا هیچ منبع کاملی برای این واحد درسی وجود ندارد که دانشجویان بتوانند به آن مراجعه کنند و وقتی سر کلاس نام برخی نویسندگان مطرح سایر کشورها را میبریم اغلب دانشجویان شناختی نسبت به نویسنده مورد نظر ندارند. لذا با توجه به این موارد، از سال 2011 تصمیم به جمعآوری اطلاعات درباره نویسندگان و شاعران مطرح کشورهای مختلف از غرب تا شرق کردم. و برای این کار سعی کردم با نویسندگان و ناشران مورد نظر در کشورهای دیگر مانند دانمارک، نروژ و ... ارتباط برقرار کنم و از برخی نهادها مانند کانون پرورش فکری و شورای کتاب کودک و سایتهایی مانند کتابک و نویسک هم که دارای اطلاعاتی درباره نویسندگان بود، بهره بردم تا امکان شناخت بیشتری از نویسندگان برای مخاطب فراهم کنم. البته به تحلیل و بررسی آثار نپرداختهام.
نویسنده مجموعه «داستان پیامبران» با اشاره به اینکه جمعآوری و ویرایش مطالب حدود هفت سال به طول انجامید، گفت: البته در این کتاب صرفا به ارائه اطلاعاتی درباره نویسنده یا شاعر مورد نظر اکتفا نشده و سعی کردهام خلاصهای از داستان یا بخشی از شعرهای کتاب را نیز منتشر کنم تا مخاطبان با فضای تحریری کتاب آشنا شوند و اگر کتابی نظرشان را جلب کرد آن را برای مطالعه انتخاب کنند و مبنای من برای انتخاب نویسندگان و شاعران، اولین و موثرترینها بوده است. براین اساس این کتاب علاوه بر دانشجویان و اساتید دانشگاهی میتواند منبع قابل ملاحظهای برای پدر و مادرها و معلمان و مربیانی باشد که میخواهند اطلاعاتی درباره ادبیات سایر کشورها بدست آورند.
جلالی، مبنا برای انتخاب اثر در بخش ارائه خلاصه آثار را برگزیده شدن، گرفتن جوایز، کتابهای مجموعهای و داشتن ترجمه در ایران عنوان کرد و گفت: در زمان جمعآوری مطالب این کتاب، گاهی به نویسنده یا شاعری برمیخوردم که علیرغم اینکه در کشور خودش نویسنده یا شاعر شناخته شده و مطرحی بود اما هیچ اثری از او به فارسی ترجمه نشده بود و لازم بود بخشی از کتاب او را پیدا و ترجمه کنم. به عنوان مثال «یوزف گوگنموس» از شاعران مطرح در کشور آلمان است اما هیچ اثری در ایران از او ترجمه نشده است و من مجبور بودم برای ارائه نمونهای از کارش در کتاب، بخشی از اشعارش را تهیه کنم و از یکی از دوستانم بخواهم آن را از آلمانی به فارسی ترجمه کند و در کتاب بگنجانم تا برای مخاطب ملموس باشد.
این پژوهشگر و منتقد ادبی، در پاسخ به این سوال که چرا در این کتاب پژوهشی، به نویسندگان ایران پرداخته نشده است، پاسخ داد: ما در ایران نویسندگان و شاعران و محققان زیادی داریم که باید به صورت مفصلی به آنها پرداخته شود. از سویی مجموعه ده جلدی «تاریخ ادبیات کودکان ایران» هم پیشتر از سوی محمدهادی محمدی و زهره قائینی در موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان منتشر شده است. به این منظور قصد دارم به صورت مجزا و مفصلتر در مجموعه پژوهشی دیگری به آن بپردازم که روی افرادی که در کشورمان در زمینه ادبیات کودک و نوجوان فعالیت دارند، متمرکز باشد.
وی در ادامه بیان کرد: تا به حال 260 صفحه از این کتاب آماده شده و توانستهام اطلاعات مورد نظر را درباره شاعران، نویسندگان و محققان برجسته که در حوزه ادبیات کودک فعالیت داشتهاند، تا سال 90 جمعآوری کنم و میخواهم اطلاعات مورد نظر درباره سایر پدیدآورندگان تا سال 1395 را نیز به آن اضافه کنم. االبته در ابتدای کار قصد داشتم اطلاعات مورد نظر درباره نویسندگان و شاعران ادبیات کودک تا سال 1380 را ارئه دهم ولی کمکم به حجم مطالب و دورههای مورد بررسی افزوده شد.
به گفته جلالی تا بهحال سه چهارم کار آماده شده و مطالب علاوه بر زندگینامه شامل فهرست آثار و نقد توصیفی و تحلیلی از برخی کتابهایشان است.
شل سیلور استاین، جف براون، آر ال استاین، باربارا پارک، دن گاتمن، جانی روداری، کارلو کلودی، عبدالقادر عقیل، گابریلا وینسنت، مونیک ورمولنف یه شنگ تو، سان یوکسیو، مارک تواین، موریس برنارد سنداک، اودل گابریل اسکات، دیوید آلموند، جی کی رولینگ، جین گرین، فیلیپ پولمن، آن فاین، رولد دال، جاکوب و ویلهم گریم، میشل آنده، امیل اریش کستنر، هانس کریستین اندرسن، پیتر هوگ، میخائیل زوشنکو، آسترید لیندگرن، لنا اندرسن، کریستف مولن، سلیمان عیسی، ازهار احمد،شارل پرو، مارتین بک، رابرت نورمن مانش، ماریا پیلیتو، آلیس استرو گلن، یورگن مو، عبدالتواب یوسف، آلف پرویسن، محمود صالح هواری، سوزانا الکساندرا رابسکا و چاندرانات میترا برخی از نویسندگان و شاعرانی هستند که در این کتاب به آنها پرداخته شده است.
انتشارات آرون، کتاب «پدیدآورندگان ادبیات کودک از غرب تا شرق» را در قالب 328 صفحه با شمارگان هزار و 200 نسخه و قیمت 390 هزار ریال منتشر کرده است.