| خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، انیمیشن، بازی‌های رایانه‌ای و رمان‌ها از موضوعات مورد علاقه اکثر کودکان و نوجوانان هستند که سهم زیادی در پر کردن اوقات فراغت آن‌ها دارند. باتوجه به اینکه بچه‌ها در سنی هستند که به دنبال هویت‌یابی و الگوسازی هستند، اغلب از شخصیت‌های اصلی انیمیشن‌ها و فیلم‌هایی که می‌بینند، موسیقی‌هایی که گوش می‌دهند، بازی‌های رایانه‌ای که انجام می‌دهند و رمان‌هایی که می‌خوانند، الگوبرداری کرده و اخبار سلبریتی‌ها را دنبال می‌کنند. اما این سلبریتی‌های حقیقی و مجازی تا چه اندازه قابل قبولند و تا چه اندازه با فرهنگ و سنت واعتقادات ایرانی- اسلامی مطابقت دارند و می‌توانند الگوی مناسبی برای کودکان و نوجوانانی که شخصیت‌شان درحال شکل‌گیری است، باشند؟ نعیمه اسلاملو، در مجموعه سه جلدی «افسران افسونگر» به تحلیل و بررسی این مساله پرداخته و تلاش کرده در قالب کتاب‌های «سفیران آمریکایی»، «جادوگران برهنه» و «پیشوایان هرزه» شخصیت‌های اصلی تعدادی از انیمیشن‌ها، بازی‌های کامپیوتری، خواننده‌ها و هنرپیشه‌های مورد علاقه کودکان و نوجوانان را مورد ارزیابی قرار دهد و به اهداف پشت پرنده سازندگان این برنامه‌ها و همچنین تاثیرات مخربی که می‌توانند روی کودکان و نوجوانان داشته باشند، بپردازد. به گفته این نویسنده و پژوهشگر، مجموعه «افسران افسونگر» حاصل تحقیقات و پژوهش‌هایی است که در موسسه هنری کاربردی خبیر، روی حوزه مطالعاتی زنان انجام شده و گردآری و نوشتن آن حدود 6 سال طول کشیده و کارها از سوی یک تیم تحقیقاتی انجام شده است. او در این باره می‌گوید: در حوزه مطالعات زنان، دو محور اصلی جنسیت و ضعیف بودن از نظر قدرت بدنی مطرح می‌شود که مساله جنسیت به عفاف و حجاب برمی‌گردد. با مطالعات و تحقیقاتی که در حوزه مطالعات زنان در بخش کودک و نوجوان انجام دادیم متوجه شدیم رسانه‌های جهانی دارند جهان را به سمت بی‌عفتی و بی‌اخلاقی سوق می‌دهند و قربانیان اصلی این مساله هم زنان و کودکان هستند. کودکان در دوره معصومیت کودکانه خود با انیمیشن‌ها و بازی‌هایی سروکار دارند که برخی از آن‌ها تاثیرات مخربی روی روح و روانشان دارد و چیزهایی به آن‌ها یاد می‌دهد که نه تنها با دیدن و اعتقادات ما مغایرت دارد، با مبانی روانشناسی هم سازگار نیست و خود کارشناسان غربی هم به آن‌ها اعتراض دارند و می‌بینیم که مراسم‌هایی مانند باربی‌سوزی در کشورهای دیگر برگزار می‌شود و همیشه این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا داریم با این بازی‌ها و انیمیشن‌ها دنیای بچه‌ها را خراب می‌کنیم؟ او می‌افزاید: کودکان مخصوصا دختران از خردسالی تمایل زیادی به عروسک بازی دارند و با عروسک بازی حس مادری و روحیه عطوفت در آن‌ها تقویت می‌شود اما عروسکی مانند باربی نمی‌تواند به این نیاز در بچه‌ها پاسخ دهد. اسلاملو درباره هدف دیگرش از نوشتن این مجموعه می‌گوید: موضوع دیگری که اهمیت زیادی دارد تحلیل‌های غلط و کج‌فهمی‌هایی است که در جامعه نسبت به انیمیشن‌ها و بازی‌های رایانه‌ای غربی وجود دارد و همه را با یک چوب می‌زنند درحالی‌که واقعا تاثیرات و مضرات همه انیمیشن‌ها و فیلم‌ها مثل هم نیست. اتفاقا در این زمینه صدا و سیما بسیار هوشمندانه عمل کرده است و نمی‌توانیم بگوییم سریال‌هایی مانند حنا دختری در مزرعه، مهاجران، بچه‌های مدرسه والت، بچه‌های کوه آلپ و ... که در گذشته از تلویزیون پخش می‌شد، تاثیرات مخربی روی بچه‌ها داشته‌اند و قابل مقایسه با انیمیشن‌های مخرب نیستند. براین اساس ما بعد از مطالعه و پژوهش‌های گسترده‌ای که انجام دادیم، تعدادی از انیمیشن‌ها، سریال‌ها و سلبریتی‌هایی که تاثیرات مخربی روی بچه‌ها دارند و کودکان و نوجوانان از آن‌ها الگوبرداری می‌کنند را انتخاب کرده‌ایم و در این مجموعه به آن‌ها پرداخته‌ایم تا به والدین و مربیان و نوجوانان آگاهی دهیم. این نویسنده می‌افزاید: نوجوانی دوران نهایی شکل‌گیری شخصیت انسان است و بسیاری از نوجوانان الگوهایی را برای خود انتخاب و از سبک زندگی آن‌ها تبعیت می‌کنند. متاسفانه تعداد قابل توجهی از نوجوانان، بازیگران، خواننده‌ةا و بعضا ورزشکاران مشهور را به عنوان شخصیت مورد علاقه خود معرفی می‌کنند و تاسف‌برانگیزتر آن که تصاویر این شخصیت‌ها بر روی محصولات متنوع مورد استفاده نوجوانان قرار دارد و در نظرسنجی که موسسه فرهنگی هنری خبیر در بیش از 400 دبیرستان دخترانه تهران و البرز انجام داد، تعدادی از دختران خواننده‌ها و بازیگران نامطلوب غربی را به عنوان شخصیت مورد علاقه خود معرفی کردند و در فضای مجازی به معرفی و تبلیغ این پیشوایان هرزه اقدام می‌کردند. اسلاملو در ادامه بیان می‌کند: براین اساس تصمیم گرفتیم زندگی‌نامه و تاثیرات هفت نفر از مخرب‌ترین آن‌ها شامل جاستین بیبر، سلنا گومز، مایلی سایرس، ریحانا فنتی، شکیرا ریپل، جنیفر لوپز و شخصیت‌ةای فیلم «دبیرستان موزیکال» را ارائه دهیم تا آن‌ها متوجه شوند که چه افرادی را الگوی خود در زندگی قرار داده‌اند. اکثر این شخصیت‌ها در ابتدا چهره‌های زیبا، ساده و دوست‌داشتنی نشان می دهند اما وقتی به محبوبیت رسیدند به چهره دیگر تبدیل می‌شوند و با پوشش‌های زننده و رفتارهای وقیحانه شخصیت واقعی‌شان را به نمایش می‌گذارند. ما علاوه براینکه در کتاب «پیشوایان هرزه» به این موارد اشاره کرده‌ایم در جلساتی هم که در مدارس داشته‌ایم این مطالب را برای نوجوانان هم مطرح کرده‌ایم. اسلاملو می‌گوید: ما باید شخصیت‌سازی بومی انجام دهیم. نمی‌توانیم شخصیتی را از نوجوان دور کنیم بدون اینکه جایگزینی به او معرفی کنیم. به عنوان مثال ما قبل از این پژوهش‌ها شخصیت‌های «ثنا»، «ثمین» و «سینا» را به بچه‌ها معرفی کردیم. این شخصیت‌ها اولین برند شخصیت ایرانی در حوزه لوازم‌التحریر بودند و الان جاافتاده‌اند و هرساله در نمایشگاه ایران‌نوشت، فروشندگان محصولات ایرانی را نمایش می‌دهند و شخصیت‌های ایرانی وارد عرصه شده‌اند. بهترین کار ما معرفی جایگزین است. باید یک شخصیت ایرانی اسلامی جذاب و پرهیجان برای بچه‌ها بسازیم. اتفاق‌های خوبی هم تا به حال رخ داده است اما هنوز به مرحله مورد نظر نرسیده‌ایم. به گفته اسلاملو، ما باید حوزه تاثیرگذاری را درست تعریف کنیم و نقطه کانونی را پیدا کنیم و آن را هدف قرار دهیم و در تحلیل‌هایمان به آن بپردازیم نه اینکه همه انیمیشن‌ها را بد جلوه دهیم. زیرا عدم نگاه فرهنگی خوب ما تاثیر منفی روی مخاطب می‌گذارد و او را دلسرد می‌کند. ما در این زمینه باید با مطالعه و پژوهش دقیق وارد شویم و سنجیده عمل کنیم. او همچنین به ادامه تحقیقات در موسسه فرهنگی هنری خیبر اشاره می‌کند و می‌گوید: از دیگر موضوعات مورد علاقه نوجوانان، مخصوصا دختران، مطالعه رمان‌هاست. در حال حاضر درحال مطالعه روی رمان‌های ایرانی و خارجی مورد علاقه دختران هستیم. برخی از رمان‌های زرد ایرانی و برخی از رمان‌های خارجی تاثیرات مخربی روی نوجوانان دارند. در برخی از این آثار روابط دختر و پسر کاملا طبیعی جلوه داده شده و شناخت غلطی از روابط زن و مرد به بچه‌ها می‌دهند. این تحقیقات درحال انجام است اما هنوز در قالب کتاب ارائه نشده است. اسلاملو درباره مخاطبان مجموعه سه‌گانه «افسران افسونگر» توضیح می‌دهد: هدف ما از تالیف این مجموعه این بود که اطلاعات کاملی درباره انیمیشن‌ها، بازی‌های رایانه‌ای و سلبریتی‌ها به نوجوانان بالای 16 سال، خانواده‌ها، مربیان معلمان، کارشناسان و فعالان تربیتی و فرهنگی بدهیم تا باشناخت و اطلاعات بیشتری رفتار کنند. انتشارات تلاوت آرامش، مجموعه سه جلدی «افسران افسونگر» را با شمارگان هزار نسخه و قیمت 500 هزار ریال برای سه جلد کتاب، منتشر کرده است. |  |
↧
اسلاملو: باید شخصیت‌های ایرانی اسلامی جذاب و پرهیجان برای بچه‌ها بسازیم
↧