به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست بررسی ابعاد ترجمه و نشر آثار کودکان و نوجوانان به زبانهای خارجی با حضور هوشنگ مرادی کرمانی؛ نویسنده پیشکسوت کودک و نوجوان، سعیده ارگانی؛ مسئول بخش کپیرایت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، افشین شحنهتبار؛ مدیر انتشارات شمع و مه و جمعی از نویسندگان و کارشناسان از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی عصر امروز (11 اردیبهشت ماه) در سی و دومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برگزار شد.
هوشنگ مرادی کرمانی، در این نشست به ترجمه آثار به سایر زبانها اشاره کرد و گفت: در اغلب موارد من اطلاعی از اینکه آثارم کجا و به چه زبانی ترجمه میشود، ندارم و بعدا مطلع میشوم. گاهی به من میگویند که فلان کتابت ترجمه شده درحالی که من بیخبر بودم. من معمولا دخالتی در انتخاب ناشر، مترجم، پخشکننده و کشور موردنظر ندارم فقط به من پیشنهاد میشود. از جمله ارگانهایی که از نظر حق معنوی و مادی اثر بسیار پایبند بوده است، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بوده که همیشه مرا در روند ترجمه آثارش قرار داده است و کتاب «خمره» اولین بار از سوی کانون پرورش فکری به زبانهای دیگر ترجمه و منتشر شد.
خالق «قصههای مجید» افزود: براین اساس نمیتوانم بگویم کتابهایم به چند زبان ترجمه شده زیرا اطلاعات کامل و جامعی در این زمینه ندارم. شاید جمعبندی از این اطلاعات در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی وجود داشته باشد. همچنین در زمینه پایاننامههایی هم که درباره آثار من کار شده اطلاعات زیادی ندارم و آنها به دست من نمیرسند.
وی در ادامه بیان کرد: ریشه اصلی ترجمه آثار من از سوی محمدعلی جمالزاده و شورای کتاب کودک شروع شد همان زمانی که برای جایزه هانس کریستین اندرسن معرفی شدم و ترجمه آثارم شروع شد. جمالزاده معتقد بود نوشتههای من شدیدا ایرانی است و بین داستان واقعی و افسانه حرکت میکند و باید به زبانهای دیگر ترجمه شود.
مرادی کرمانی با بیان اینکه تلاش کرده در آثارش شعار ندهد و مستقیمگویی نکند، گفت: شما در هیچ کدام از آثار من نشانی از اینکه ایران بهترین و باارزشترین کشور است یا اشاره مستقیم به تفکر و بنمایههای اسلامی نمیبینید. همچنین کتابهای من سن و سال ندارد و نمیتوان مهر گروه سنی خاصی را بر آنها زد. آثار من میتواند از 8 تا 80 ساله مخاطب داشته باشد. من سرگردانم و نمیدانم مخاطب آثارم چه کسانی هستند. من فقط مینویسم و مخاطبان خودشان کتابهای من را انتخاب میکنند.
نویسنده «مهمان مامان» در ادامه به اهمیت انتخاب مترجم خوب برای کتابها اشاره کرد و گفت: اگر مترجمی داشته باشیم که زبان اصلی آن زبان مقصد باشد به خوبی میتواند احساس و عواطف ما را و واژههایی که روی آنها حساس هستیم و نماد و تبلور فرهنگ ماست، به راحتی در متن منتقل کند.
وی افزود: مساله بعدی ناشری است که کتاب را چاپ میکند. وقتی ناشری در خارج از کشور وجود داشته باشد امکان توزیع کتاب هم به خوبی دارد و میتواند کتاب را به دست مخاطب برساند البته متاسفانه موقعیت سیاسی و اجتماعی ایران در خارج از کشور به گونهای است که آنقدر درباره آن بدگویی شده که مخاطبان کمتر به سراغ کتابهایی میروند که نویسندگان آن ایرانی هستند.
مرادی کرمانی نویسندهای برای همه دنیا و اعتباری برای من به عنوان یک ناشر است
افشین شحنهتبار، مدیر انتشارات بینالمللی شمع و مه نیز در این مراسم با بیان اینکه 9 سال است در نقش ناشر در کنار هوشنگ مرادی کرمانی بوده، گفت: تا بحال 9 عنوان کتاب از او ترجمه و منتشر کردهام ازجمله مجموعه کامل «قصههای مجید» که مشترکا با انتشارات کاما پرس در لندن کار کردهام و کاملترین نسخه غیرفارسی این کتاب محسوب میشود.
وی در ادامه بیان کرد: موفقترین کتابی که از هوشنگ مرادی کرمانی کار کردهام «خمره» بوده که به زبان انگلیسی ترجمه و تجدید چاپ شده است و تاثیرگذارترین کتابی که در زبان فرانسوی منتشر کردهام «شما که غریبه نیستید» بوده است.
این ناشر بینالمللی افزود: مرادی کرمانی نویسندهای برای همه دنیا و اعتباری برای من به عنوان یک ناشر است. اگر او نبود شاید نمیتوانستم به این موقعیت برسم و برایم نقش پدر داشته است.
وی با بیان اینکه آثار مرادی کرمانی به بیش از 70 زبان ترجمه شده، گفت: در کل ادبیات معاصر ما بیشترین تعداد ترجمه متعلق به هوشنگ مرادی کرمانی است و بعد از او با فاصله زیادی صادق هدایت و بعد سیمین دانشور قرار دارد. همچنین هوشنگ مرادی کرمانی در بین نویسندگان تاثیرگذارترین نویسنده در گرفتن جوایز ادبی جهانی مانند لوکارلو در ایتالیا، لوکوپرا و هانس کریستین اندرسن است.
«خمره» موفقترین اثر مرادی کرمانی در خارج از کشور است
شحنهتبار در ادامه بیان کرد: محبوبترین و تاثیرگذارترین کتاب مرادی کرمانی در خارج از کشور «خمره» است که بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. شایسته است کاری کنیم کتاب «شما که غریبه نیستید» به زبانهای مختلف ترجمه شود و در دسترس مخاطبان قرار گیرد. این کتاب حجیمترین کتاب مرادی کرمانی بعد از «قصههای مجید» است و به زبانی نوشته شده که کاملا برای مخاطب قابل فهم است و میتواند با آن ارتباط برقرار کند.
به گفته مدیر انتشارات شمع و مه، کتابهای مرادی کرمانی عمیق و ساده است و ریتم مشخص و ملایمی دارد و اگر کمتر از واژههای بومی استفاده کند، مترجم راحتتر میتواند متن را ترجمه کند.
فروش کپی رایت 400 عنوان کتاب کانون
مسئول بخش کپیرایت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، در این نشست به سابقه فعالیت کانون پرورش فکری کودک و نوجوان در بخش فروش کپی رایت آثار کانون اشاره کرد و گفت: کانون پرورش فکری بیش از نیم قرن است که در حوزه کودک و نوجوان فعالیت دارد و از اولین ناشرانی بوده که در نمایشگاه کتاب کودک بولونیا شرکت کرده است. نخستین کتاب کودکی که کپی رایت آن از سوی کانون فروخته شده در سال 1971 به نام «ماهی سیاه کوچولو» بود. بعد از آن کانون تا به حال توانسته حق کپی رایت 400 عنوان کتاب را به ناشران کشورهای مختلف بفروشد.
سعیده ارگانی افزود: در زمینه فروش حق کپی رایت علاوه بر اینکه ترجمه کتاب بسیار اهمیت دارد مهمتر از آن مساله تعامل با ناشران خارجی است. معمولا ناشران خارجی قبل از اینکه حق کپی رایت کتابی را بخرند، مضامینی را انتخاب میکنند که قابل عرضه در بازار آن کشور باشد. تا به حال با کشورهای بسیاری مانند آمریکا، فرانسه، تایوان، چین، ایتالیا، هنگ کنگ و مالزی ارتباط داشتهایم.
وی در ادامه به مواردی که ناشران باید در زمینه فروش حق رایت کتابش مدنظر داشته باشند، اشاره کرد و گفت: توجه به محتوای قبلی آثار از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد تا قابل رقابت با آثار قوی سایر کشورها باشد. این درحالی است که ما در ایران خیلی به این مساله توجه نمیکنیم.
ارگانی اضافه کرد: موضوع دیگر توجه به نویسندگان جوان و نوقلم است. به عنوان مثال انتشارات مک میلان که یکی از انتشارات معروف است، اغلب آثار نویسندگان جوان را منتشر می کند و از انتشارات موفق در حوزه کودک و نوجوان است. مساله بعدی ترجمه کتابهاست باید آثار به گونهای ترجمه شود که بتوانیم عرضه موفقی در خارج از کشور داشته باشیم. همچنین باید به حضور در رقابتهای بینالمللی اهمیت دهیم، هرچند که نویسندگان و ناشران امکان حضور در جوایز بینالمللی کمتری دارند.
در پایان این مراسم از کتاب «قصههای خوب برای بچههای خوب» به زبان چینی و ترجمه کتاب «شما که غریبه نیستید» و «داستانهای قرآنی » به زبانهای تایلندی و برمهای رونمایی شد.