به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) هجدهمین جشنواره قصهگویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان صبح امروز سه شنبه (27 بهمن 94) با حضور محمدعلی شامانی، مشاور عالی مدیرعامل کانون و دبیر جشنواره، سید محمد میرمحمدی، مشاور و دستیار ویژه دفتر مقام معظم رهبری، احمد صافی، مشاور وزیر آموزش و پرورش، سردار نوربخش، معاون دفتر حفظ و نشر دفاع مقدس و جمعی از قصهگویان آغاز به کار کرد.
محمدعلی شامانی، دبیر هجدهمین جشنواره قصهگویی کانون در این مراسم اظهار کرد: جهان قصه جهانی پرشکوه و خیالانگیز و چونان جهان کودکان است. از آنجا که دنیا هماره نیازمند شوق کودکان و کودکانهها به فردا و فرداهای بهتر است، قصه این شوق را به ما و کودکانمان هدیه میکند. عشق، شادمانی و امید با خندههای کودکانه زیباتر است و کودکان نیازمند کشفاند؛ کشف جهانهای درون و بیرون و این هزار توی قصه در واژههای شماست که آنها را برای رویارویی با رازهای زندگی مهیا میکند. قصهها به ما الهام میبخشند و ما را به جشن مهربانی، عشق و صلح هدایت میکنند.
وی در ادامه سخنانش به جشنواره قصهگویی کانون اشاره کرد و گفت: جشنواره امسال با جشنوارههای سالهای گذشته تغییراتی داشته است ازجمله این تغییرات، حضور پدربزرگها و مادربزرگها و همچنین حضور اعضای قصهگوی کانون در این جشنواره است. ما نیاز داریم دوباره آنها را ببینیم و همچنان از حضور پدربزرگها و مادربزرگهای قصهگو استفاده کنیم و این جشنواره فرصت بینظیری است برای حضور دوباره آنها.
کتابها سرزمین قصهاند
شامانی درباره جشنواره قصهگویی سال آینده نیز اظهار کرد: در نظر داریم سال آینده هم به عنوان قصهگو و هم به عنوان داور جشنواره از حضور کودکان و نوجوانان قصهگو استفاده کنیم.
دبیر این جشنواره کتابها را سرزمین قصه معرفی کرد و گفت: وقتی میخواهیم به قصهای برسیم حتماً باید به سرزمین قصهها راه یابیم و من مطمئنم برگزاری جشنواره قصهگویی سبب افزایش علاقه بچهها به کتاب و کتابخوانی میشود. با توجه به پایین بودن آمار مطالعه در میان کودکان و نوجوانان امیدوارم برگزاری اینچنین جشنوارههایی سبب شود که حال کتاب خوب شود.
وی قصهخوانی و قصهگویی را دو روش مختلف عنوان کرد که هرکدام به نوبه خود میتواند بچهها را به کتاب علاقهمند کند زیرا در قصهخوانی، قصهگو، قصهای را از روی کتاب برای دیگران روایت میکند و درواقع میتواند به نوعی معرفی کتاب هم محسوب شود. در این روش خود بچهها هم تشویق میشوند داستانهای کتابهای مورد علاقهشان را برای دیگر دوستانشان روایت کنند.
شامانی قصهگویان را آفریدگاران قصهها عنوان کرد و گفت: هر قصه با هر بار نقل قصهگو تولدی دوباره دارد. جشنی که یک سهم آن از آن قصهگوست و یک سهم از آن قصهشنو. قصهگو و قصهشنو هربار که از این جشن بیرون میآیند و به جهان واقعی قدم مینهند با گذشته خود تفاوت دارند. در قصه زیستن، در قصه گریستن، در قصه به شادی برآمدن، در قصه سکوت کردن و در قصه به سخن آمدن همه و همه تجربه زیست در جهان خیال را ممکن میسازد و فقط و فقط چنین تجربهای است که قصه شنو را برای زندگی آماده میکند.
زبان قصه زبانی جهانی است
مشاور عالی مدیرعامل کانون پرورش فکری با بیان اینکه قصهگو مهارت زیست در جهانهای گونهگون را به قصهشنو میآموزد، گفت: قصهگو چشم قصهشنو را برنادیدههایی میگشاید که ممکن است هرگز در زندگی واقعی رخ ننمایند. قصهگو خطرات و خطاهای احتمالی را که بر سر راه قصهشنو خواهد بود به زبان قصه در رفتار گفتار و پندار شخصیتهای قصه ترسیم میکند و راه فائق آمدن بر خطاها و خطرات را در مجال اندک قصه بازگو میکند. بیآنکه دانش چگونهزیستن را به قصهشنو دیکته کند، امکان کشف مهارت چگونهزیستن از درون قصه را برای قصهشنو فراهم میآورد و این جادوی شگفت قصهگویی است. جادویی که با هربار شنیده شدن قصهها زیباتر مینماید. زبان قصه زبانی جهانی است، آنگاه که صلح، مهربانی و عشق را ترویج میدهد، زبان قصه زبانی جهانی است، آنگاه که پیروزی نیکی بر بدی را نوید میدهد.
جشنواره قصهگویی بستر مناسبی برای میراث فرهنگی
مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در حاشیه این مراسم اظهار کرد: سرزمین ما از دیرباز به سبب برخورداری از ادبیات غنی و پربار، مهد قصه و قصهگویی بوده است. بزرگان این سرزمین همواره از نیروی شگفتانگیز و جادویی قصه برای انتقال ارزشها، مهارتها و افکار بهره بردهاند و این ابزار ارزشمند و پرجاذبه را، بهعنوان واسطهای قوی برای تربیت و هدایت نسلها به کار گرفتهاند. از دیگر سو، جایگاه قصه در تعالیم ارزشمند و متعالی دین اسلام و بهویژه کتاب آسمانی ما قرآن، بر هیچکس پوشیده نیست.
علیرضا حاجیانزاده بیان کرد: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، همواره بر اهمیت هنر دیرینه قصهگویی، واقف بوده و مربیان پرتوان و خوشذوق آن از این فعالیت که از جمله فعالیتهای چهل و دو گانه مراکز فرهنگی و هنری کانون است، بهعنوان ابزاری قوی در پرورش ذوق و اندیشه کودکان و نوجوانان این مرز و بوم بهره بردهاند؛ در حقیقت نشان شکوهمند این هنر کهن، با نام کانون و مربیان آن پیوندی ناگسستنی یافته است.
وی هدف از برگزاری این جشنواره را ارتقاء کمی و کیفی اجرای این فعالیت در مراکز کانون و فراهم کردن زمینه مناسب به منظور انتقال دانش و تجربه قصهگویان ملی و بینالمللی عنوان کرد و گفت: یکی از نکات قابل تأمل این دوره از جشنواره، شرکت قصهگویان برتر سایر کشورهاست که بدون شک، بستر مناسبی برای انتقال تجربیات و میراث ارزشمند فرهنگی ملتها را فراهم خواهد کرد. از مسئولان و متولیان سایر نهادهای فرهنگی و سازمانهای دولتی و حاکمیتی، میخواهم که به موضوع قصه و قصهگویی بهعنوان موضوعی فراتر از بحثهای اداری و درون سازمانی بنگرند و در پاسداشت هنر دیرینه قصهگویی و ارج نهادن به مقام قصهگویان همه توان و نیروی خود را بهکار گیرند.
مهمترین مزیت قصهگویی، آموختن مهارتِ گوشدادن به مخاطبان است
محسن حموله، مدیر فرهنگی هجدهمین جشنواره قصهگویی نیز در حاشیه این مراسم گفت: قصهها همچون آینههای بیزنگار و نغمههای ماندگار، صورتگر تخیلات و زیربنای بخشی از تفکرات ما بزرگسالان هستند. قصهها با سفر در متن و بطن تاریخ و با روایت سینه به سینه نامیرایند. از همان آغاز آفرینش با شوری وصفناپذیر قصهها جان گرفتهاند و تردیدی نیست که بعد از ما نیز پویا و زنده و با نشاط به سفر خویش ادامه خواهند داد. حلاوت شنیدن قصه، آغشته به فطرت کودکی است و اگر کودکانمان امروز کمتر قصه میشنوند این نقص ما بزرگسالان است که به هر دلیل و بهانهای، آنان را از چنین حلاوتی و ثبت چنین خاطرهای بر ذهن و زبان و تار و پود جان و تنشان محروم کردهایم.
وی ادامه داد: با قصه، هر آموزشی و گفتن از هر سخنی ولو تلخ، امکانپذیر است. بیدلیل نیست که متولیان تربیتی معتقدند قصه بهترین و کارآمدترین ابزار برای والدین و مربیان در انتقال خواستهها و آرزوهایشان برای فرزندان است و این مهم از هنری همچون قصهگویی برمیآید که اینگونه در کمال ظرافت، باغ تفکرات کودکان و نوجوانان را به ثمر مینشاند. قصهگویی با هر تعریفی که از هنر بدان معتقدیم خود هنری ارزشمند و متعالی است و به همین نسبت قصهگو نیز هنرمندی ممتاز محسوب میشود که با هنر قصهگویی زمینههای لازم برای انتقال تجارب زندگی به مخاطبان و آشنایی آنان با تاریخ و زندگی گذشتگان را فراهم میکند.
حموله مهمترین مزیت قصهگویی را آموختن مهارتِ گوشدادن به مخاطبان عنوان کرد و گفت: مهارتی که نهادینهشدن آن در تفکر و فرهنگ رفتاری کودکان و نوجوانان، آنان را انسانهایی منطقی و در عین حال متکی به نفس تربیت خواهد کرد. افزایش قدرت تخیل، ایجاد توانایی فکری و کنجکاوی و سؤال از دیگر دستاوردهای قصهگویی است و براساس چنین دستاوردهایی است که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فعالیت قصهگویی را بهعنوان یکی از فعالیتهای مهم در مراکز فرهنگی هنری میداند و با بهرهمندی از مربیانی خلاق و کارآزموده در مسیر گسترش فرهنگ قصهگویی در جامعه گام برمیدارد. یکی از مهمترین شاخصهای موفقیت در نیل به اهداف قصهگویی، ویژگی قصهگویان است.
نقش انتخاب مناسب کتاب و قدرت قصهگو در جذب بچهها به کتابخوانی
حسین علیجانی، از داوران این جشنواره نیز درباره آثار ارسالی به جشنواره به خبرنگار ایبنا گفت: از مجموع بیش از هزار و 600 قصهای که از سراسر کشور به دست ما رسیده است 316 قصه برگزیده داخلی به مرحله بعدی رسید که نویدبخش ایجاد فضایی عمومی و همهگیر برای قصهگویی در جامعه است. همچنین استفاده از کتابهایی که حاوی متون کهن و بجا هستند و همچنین استفاده از ادبیات نوین در قصهها نیز بسیار مشهود بود که نشاندهنده پاسداشت ادبیات فولکلوریک و همچنین آداب و رسوم و فرهنگ و زبان کشورمان است و در نهایت از بین 20 نفر، سه قصه برگزیده سال را انتخاب میکنیم.
مدیرکل آفرینشهای ادبی و هنری کانون در ادامه به پایین بودن آمار مطالعه در کشورمان اشاره کرد و گفت: باید توجه داشت همان گونه که قصهگویی و قصهخوانی میتواند تأثیر مثبت فراوانی در افزایش آمار مطالعه داشته باشد، میتواند تأثیر منفی هم داشته باشد. غالب این قصهها از کتابها انتخاب میشوند و اگر چنانچه کتابی که قصه از آن انتخاب میشود، جذاب و مناسب نباشد یا قصهگو نتواند قصه را به خوبی با گفتار و حرکاتش بیان کند، میتواند تأثیر منفی در گرایش بچهها به کتابخوانی داشته باشد، چون ما بیشتر شنیداری هستیم و قرار است امسال قصههای برگزیده را بهصورت پکیجهای تصویری برای بچهها منتشر کنیم.