به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم دیدار نوروزی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و نکوداشت مهدی حجوانی، نویسنده و منتقد ادبی، با حضور احمد مسجدجامعی، نوشآفرین انصاری، شهرام اقبال زاده، فریدون عموزاده خلیلی، محمود برآبادی، نادر قدیانی، عبدالعظیم فریدون، اسدالله شعبانی، معصومه انصاریان، افشین داورپناه، امیرعلی نجومیان و جمعی از نویسندگان، شاعران، مترجمان و فعالان فرهنگی و علاقهمندان ادب و هنر حوزه کودک و نوجوان عصر یکشنبه (29 فروردین 95) در سالن شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
نویسنده کودک رازهای کودکانه را درک میکند
فریدون عموزاده خلیلی، رئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، در این مراسم بیان کرد: نویسنده کودک و نوجوان کسی است که برای بچهها مینویسد، رازهای کودکانه را درک میکند، بغضهای کودکانه را بغض میکند و رنجهای کودکانه را رنج میکشد. برای او همه کودکان مانند فرزندان خودش هستند چه کودک هموطنش و چه کودک مهاجر و رنجدیده افغانی. رنج آنها رنج او هم هست و آرزوهای آنها آرزوی او هم هست. بیایید آرزو کنیم همه بچهها بهترینها را داشته باشند.
حجوانی در مرز دنیاهای به هم پیوسته قرار دارد
هادی خانیکی، نویسنده و استاد دانشگاه، نیز در این مراسم به سابقه 18 ساله مهدی حجوانی در انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و فعالیت 15 سالهاش برای انتشار پژوهشنامه تخصصی کودک و نوجوان که عمر آن فراتر از عمر متوسط یک نشریه تخصصی در ایران بوده است، اشاره کرد و گفت: این سوابق نشاندهنده تلاشها و فعالیتهای ارزشمندی است که وی در حوزه کودکان و نوجوانان ارائه داده است. در واقع ما خیلی کودکان را نمیفهمیم و نمیتوانیم درکشان کنیم اما حجوانی به خوبی کودکان را درک میکند. او فضای خشک آکادمیک و دانشگاهی را با فضای هنر درآمیخته است و خودش در مرز بین دانشگاه و روشنفکری هنر قرار گرفته است و این در مرز قرار گرفتن سبب میشود که هنرمند بتواند مرزها را بازکند.
وی در ادامه با بیان اینکه حجوانی بدون هیچ بزرگنمایی در مرز دنیاهای به هم پیوسته قرار دارد، افزود: حجوانی «در مرز بودن» را خوب نگه داشته و بین بخش دولتی و غیردولتی و پژوهش و آموزش حصاری نکشیده است. ما نیاز داریم امثال حجوانی را بشناسیم و مسیر آنها را در جامعه ادامه دهیم؛ در جامعهای که همه نهادهایش عمری کوتاه دارند و ما نمیدانیم با چه سرمایههای فرهنگی و اجتماعی روبهرو هستیم آنها را ندیده و نمیبینیم، باید زمینه را برای گفتوگوها باز کنیم تا ظرفیتهای موجود بیشتر و بهتر شناخته شوند.
خانیکی اظهار امیدواری کرد که دامنه اینگونه بزرگداشتها به دانشگاهها هم برسد تا بتواند حوزه نظرورزی را بهتر کند.
نشریه لاکپشت پرنده قشر وسیعتری را به کالاهای فرهنگی معطوف میکند
نوشآفرین انصاری نیز در این مراسم، تلاشهای مهدی حجوانی برای انتشار پژوهشنامه کودک و نوجوان را از جمله فعالیتهای ارزشمند وی عنوان کرد و گفت: ارائه فهرست لاکپشت پرنده در پژوهشنامه بسیار خوب است و میتواند یک روش و ابزار ترویجی بسیار خوب برای اشاعه ادبیات کودک باشد اما مطمئناً وجود فهرست لاکپشت در پژوهشنامه کافی نبود و نمیتوانست مخاطبهای خود را پیدا کند و من خوشحالم که نشریه لاکپشت پرنده منتشر میشود و میتواند قشر وسیعتری را به کالاهای فرهنگی نه اختصاصاً کتاب معطوف کند. تنها مشکلی که وجود دارد فاصله بین نشر کتاب تا تعیین کیفیت اثر برای حضور در فهرست است که باید کوتاهتر شود و مزیتی که در نشریه لاکپشت پرنده دیده میشود انتصاب افراد به نهادهاست. این مساله سبب همگرایی بیشتر بین افراد و نهادها میشود و نشان میدهد همه کارهای ما حاصل یک فعالیت جمعی است.
وی در ادامه سخنانش به انجمن نویسندگان کودک و نوجوان اشاره کرد و گفت: همیشه آرزوهای زیادی برای موفقیت انجمن داشتهام و برای ما در شورای کتاب کودک بسیار ارزشمند بوده است اما با وجود این در شهریور 1394 برای نخستین بار به دعوت حسین بکایی به انجمن نویسندگان کودک و نوجوان رفتم و در جلسهای شرکت کردم. این جلسه برای شورای کتاب کودک برکت داشت و همیشه دعا میکنم انجمن، نهادی مفید و سازنده برای همه افراد باشد.
حجوانی همیشه نگران وضعیت ادبیات کودک و نقد آن در ایران است
دکتر امیرعلی نجومیان، نویسنده و استاد دانشگاه نیز با حضور در این مراسم بیان کرد: من شش سال پیش در جلسه نقد و بررسی کتاب «زیباشناسی ادبیات کودک» با مهدی حجوانی آشنا شدم و از آن به بعد همیشه مطالب و فعالیتهای او را دنبال میکنم.
وی درباره رویکرد و نگاه مهدی حجوانی به نقد ادبیات کودک توضیح داد: حجوانی در حوزه نقد ادبیات کودک شخصیت شناختهشدهای در چند دهه اخیر است. او در مرحله نخست تلاش کرد اصول و مبانی نظری را فراگیرد و یاد دهد. همچنین سعی کرد پیوندی بین اصول و مباحث نظری با حوزه ادبیات کودک ایجاد کند. حجوانی همیشه نگران وضعیت ادبیات کودک و نقد آن در ایران است و در مقالات خود کوشیده پرسشهای کلیدی در حوزه نظریه ادبی و نقدِ نقد را بیان کند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: با نگاهی به نوشتههای حجوانی متوجه میشویم که نقد در حوزه ادبیات کودک در ایران چه کارهایی میتواند انجام دهد به عنوان مثال حجوانی در یکی از مقالاتش به این مساله میپردازد که چگونه میتوانیم کودکانه بنویسیم نه کودکانهنما و در آنجا مدلی را معرفی میکند که ادبیات کودک باید با نگاهی کودکانه نوشته شود.
دلمشغولی حجوانی، حرفهای شدن ادبیات کودک در ایران است
نجومیان، دلمشغولی حجوانی در سطح کلانتر را حرفهای شدن حوزه ادبیات کودک در ایران عنوان کرد و افزود: آنچه در نگاه حجوانی به ادبیات کودک اهمیت ویژهای دارد همین حرفهای شدن است. او معتقد است برای ارتقای ادبیات کودک ایران راهی جز حرفهای شدن وجود ندارد و ما الان در میانه راه هستیم. در نگاه او دستاندرکار حرفهای ادبیات کودک باید از این راه ارتزاق کند و اصول و مبانی این حوزه را بشناسد و دانش آکادمیک و دانشگاهی داشته باشد و نگاهی میان رشتهای به حوزه ادبیات کودک داشته باشد در واقع دستاندرکار حوزه ادبیات کودک باید فردی پیگیر، خستگیناپذیر، پویا و جسور باشد.
پیام انجمن نویسندگان کودک و نوجوان به مناسبت روز جهانی کتاب کودک
در ادامه مراسم، فرهاد حسنزاده از نویسندگان کودک و نوجوان، به اهمیت کتاب کودک اشاره کرد و پیام انجمن نویسندگان کودک و نوجوان را به مناسبت روز جهانی کتاب کودک، برای حاضرین قرائت کرد: «گفته بودم دوستت دارم و تو باور کرده بودی. خب، من راست گفته بودم و تو دنبال حرف راست بودی. برخلاف آنهایی که همیشه میگویند قصه دروغ است، تو قصههایم را باور کردی تو باور کردی قصه آن لنگه کفشی را که دنبال جفت گمشدهاش میگشت و آخر قصه آن را پیدا کرد. باور کردی قصه آن مرد نقاش را که رویایش را نقاشی کرد، ولی گربه رویایش ناگهان جان گرفت و افتاد به جان موشهایی که رفیق شفیق نقاش بودند. قصه جنگیدن دختری به نام «هستی» را باور کردی. جنگیدن برای رسیدن به صلح به هستی پنهان خود خود خودش. چه خوب که مرا باور کردی و گوش به قصههایم سپردی.
نویسندهها جانشان را در کتابشان جا میگذراند تا به کتاب جان ببخشند
گفته بودم هر کتاب تکهای از وجود نویسنده است و تو باور کرده بودی. فکر کردم چه خوب است بدانی که نویسندهها جانشان را در کتابشان جا میگذراند تا به کتاب جان ببخشند. شاید هم دانستنش برای تو مهم نباشد. چون تو نه با جان نویسنده کار داری، نه با کسی که با نقاشیاش قصه را کامل میکند. تو با کتاب سفر میکنی، بال در میآوری و به دنیای پر رمز و راز داستان پا میگذاری و چه خوب است که مسافر این سفر شیرین و پرخاطره هستی. چه خوب است که به من یاد میدهی چهطور فکر کنم، چهطور بنویسم و چهطور دوستت داشته باشم.
گفته بودم هیچ نترس و تو باور کرده بودی. گفته بودم من اینجا کنارت هستم تا از دنیای بیرحم و پرآشوب آدم بزرگها حرف بزنم. هستم تا دستهای کوچکت را بگیرم و از خیابانهای پرهیاهوی این جنگل سرد تاریک عبور دهم. چه خوب که به من و دستهای گرمم اعتماد میکنی. من اینجایم. در برگ برگ کتابی که به تو شجاعت و جسارت و قدرت میدهد. نترس، دستت را به من بده تا در کنار هم قدم بزنیم و حرف بزنیم و حرف بزنیم و نگاه کنیم و دور شویم و دور شویم.
گفته بودم که روزی این سنگ سیاه و سخت را خواهیم شکست. تکهتکهاش خواهیم کرد تا زمین آرام بگیرد. آنگاه به گل همیشه منتظر، بهار را هدیه میدهیم، به آن درخت صبور، آفتاب را نشان خواهیم داد بر منقار آن پرنده غمگین ترانه آزادی خواهیم نشاند و تو تمام حرفهایم را باور کردی. من چه خوشبختم که قصههایم را باور میکنی و میدانی که من هیچوقت، هیچوقت، هیچوقت به تو دروغ نمیگویم.
ما با هم زندهایم، با هم معنا پیدا میکنیم. بیا باز هم برویم. نمانیم، نگندیم، نخوابیم، بیا با هم کتاب شویم مثل دو با پرندهای شاد و آزاد، تو بگو تا من بنویسم، من مینویسم تا تو بخوانی. بیا کتاب را زندگی کنیم. دانایی را زندگی کنیم خوبی را زندگی کنیم. سفر را زندگی کنیم. بیا کلاغ قصهها را به خانهاش برسانیم آخر قصه بگوییم: بالا رفتیم ماست بود، قصه ما راست بود. پایین اومدیم دوغ بود، قصهی ما ... راست بود.»
در ادامه این مراسم محمدرضا مرزوقی از نویسندگان و اعضای انجمن نویسندگان کودک و نوجوان مراسم اهدای جایزه داستاننویسی جلسات دو هفتگی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان را اجرا کرد. از بین 100 داستان نوشته شده از سوی نویسندگان نوقلم در این جلسات، داستان «زندگی من» نوشته لاله جعفری، «سیخ ماهی» نوشته مسعود ملکیاری و «هندوانه بنفش» نوشته نسریننوش امینی از سوی ریحانه جعفری، محمدرضا مرزوقی و مهدی رجبی به عنوان هیات داوران، برگزیده شدند.
همچنین در حاشیه این مراسم، نمایشگاه و فروشگاهی با حضور بخشی از تشکلهای غیردولتی از جمله فرهنگنامه کودکان و نوجوانان و اسباببازیهای دوران کودکی با مدیریت هوشنگ شاهینزاده برپا شد. 22 نفر از کودکان و نوجوانان کار موسسه خیریه ایلیا با حضور حدیث قربان و ثنا حبیبیراد به نقاشی پرداختند.