خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)-ملیسا معمار: شاهنامه از جمله آثار ارزشمندی است که حکایات فراوانی از تاریخ و افسانههای ایران باستان در آن وجود دارد. در این میان نویسندگان بسیاری تلاش کردهاند که اشعار این کتاب را با زبانی ساده برای کودکان روایت کنند. قصههای شاهنامه غالبا از جمله داستانهایی است که کودکان و همچنین بزرگترها علاقه زیادی به خواندن و شنیدن آن دارند. جشنواره «کودک و شاهنامه» نیز که تا بهحال دو دوره از آن اجرا شده است از جمله برنامههایی است که با تلاش جمعی از نهادهای فعال حوزه کودک و نوجوان با هدف اثرگذاری فرهنگی روی بچهها و افزایش نفوذ فرهنگ و ادبیات ایرانی در بین خانوادهها برگزار میشود.
سیدعلی کاشفی خوانساری، مدیر مسئول نشریه شهرزاد، که صاحب امتیاز برگزاری دو دوره پیشین جشنواره «کودک وشاهنامه» بوده است، درباره این جشنواره گفت: نخستین دوره این جشنواره در سال 1387 از سوی ماهنامه شهرزاد در کاخ موزه نیاوران برپا شد و مجوز برگزاری آن هم به نشریه شهرزاد تعلق گرفت. در طول این سالها، نهادهای مختلفی مانند بنیاد فردوسی، موسسه پژوهشی کودکان دنیا، موسسه شهر کتاب و چند نهاد دیگر در برپایی این جشنواره مشارکت کردند. همچنین مراسمی هم در سال 1393 در موسسه فرهنگی هنری صبا با مشارکت برخی از مراکز آموزشی برپا شد.
این نویسنده و منتقد ادبی ادامه داد: در نخستین دوره این جشنواره برنامههای مختلفی اعم از معرفی نویسندگان برگزیده در بازنویسی شاهنامه، نقالی، شاهنامهخوانی، ورزش باستانی برای کودکان و نوجوانان، نمایشگاه محصولات فرهنگی، نمایشگاه تصویرگری و ... اجرا و از محمد میرکیانی، م.آزاد، آتوسا صالحی و آرمان آرین قدردانی شد. دومین دوره آن هم دوازدهم و سیزدهم شهریورماه 94 در کاخ موزه نیاوران برپا شد.
مشارکت 20 نهاد فعال در امور کودکان در برگزاری جشنواره
به گفته مهام ظریف، دبیر دومین دوره جشنواره کودک و شاهنامه، دوره دوم این جشنواره دوازدهم و سیزدهم شهریورماه سال گذشته با مشارکت حدود 20 نهاد فعال در امور کودکان همچون موسسه پژوهشی کودکان دنیا، خانه قصه و افسانه، خانه طراحی کودک، انجمن طبیعتگران برنا، آموزشگاه هنری بادبادک، شرکت دنیای بازی کودکان در کاخ موزه نیاوران برپا شده بود. در این دوره از جشنواره که به همت مهد کودک باغ ستارهها و با همراهی نشریه شهرزاد و مؤسسه پژوهشی کودکان دنیا برپا شد، برنامههای مختلف فرهنگی و هنری، با محوریت موضوع خانواده در شاهنامه فردوسی، مانند اجرای نمایش، موسیقی، کارگاههای هنری و آموزشی، نمایشگاه محصولات هنری، نمایشگاه تصویرگری، قصهگویی، کارگاه گرافیتی (دیوارنگاری)، نقالی، ورزشهای زورخانهای، نقاشی گروهی، ساخت مجسمه، کارگاه بازی، کارگاه عروسک، دوخت و دوز، ساخت کتاب و ماسهبازی برای کودکان پیشبینی شده بود.
اما با وجود گذشت حدود سه ماه از سال، هنوز خبر رسمی از زمان و چگونگی برگزاری سومین دوره این جشنواره منتشر نشده است. به گفته سیدعلی کاشفی خوانساری، در پایان سال گذشته با توقف انتشار نسخه کاغذی نشریه شهرزاد، امتیاز برگزاری این جشنواره به بنیاد فردوسی که پیش از این هم در برگزاری این جشنواره با نشریه شهرزاد مشارکت داشت اهدا شد و از آنها خواسته شد در برپایی این جشنواره از همراهی سایر نهادهای مدنی علاقهمند استفاده کنند.
آشنایی نسل آینده ایران با ریشههای تاریخی توسط جشنواره «کودک و شاهنامه»
میثم موحدی فرد، رئیس بنیاد فردوسی، درباره برگزاری این جشنواره اظهار کرد: یکی از بهترین راههای آشنایی نسل آینده ایران با ریشههای تاریخی و هویت ایرانیاش شناخت شناسنامه ایران یعنی همان شاهنامه است. لذا علاقهمندیم که جشنواره «کودک و شاهنامه» را هر ساله در ابعاد گستردهای برگزار کنیم و برای این مساله بسیار تلاش میکنیم.
وی ادامه داد: ما از سالهای گذشته با نشریه شهرزاد در برگزاری این جشنواره همکاری میکردیم و امسال با توجه به توقف انتشار کاغذی مجله، امتیاز رسمی برگزاری آن به ما داده شد. بر این اساس و با توجه به اهمیت این جشنواره میخواهیم مکان و زمان ثابتی برای آن تعریف کنیم تا هرساله در زمانی خاص و مکانی مشخص برگزار شود. لذا درنظر داشتیم که این جشنواره را در 25 اردیبهشت ماه همزمان با روز «بزرگداشت فردوسی» برگزار کنیم که با توجه به متغیر بودن زمان نمایشگاه بینالمللی تهران در پایانبندی و تداخل احتمالی آن میسر نشد. بنابراین در تلاشیم که این جشنواره را در 27 شهریورماه مصادف با روز «شعر و ادب پارسی» در کاخ موزه نیاوران برگزار کنیم و اگر نتوانیم به جمعبندی قطعی برسیم احتمالا اجرای سومین دوره این جشنواره به سال آینده موکول خواهد شد.
به گفته موحدیفرد درصورت برگزاری این جشنواره، سبد برنامههای جنبی مختلفی را برای پدیدآورندگان آثار مربوط به شاهنامه در حوزه کودک و نوجوان در نظر گرفته شده است.
با توجه به اهمیت «شاهنامه» به عنوان یکی از میراث ماندگار در تاریخ ایران، شایسته است شرایطی فراهم شود تا کودکان و نوجوانان به عنوان آیندهسازان این مرز و بوم شناخت بیشتری از تاریخ و افسانههای ایران باستان پیدا کنند. بر این اساس، برگزاری جشنوارههایی مانند «کودک و شاهنامه» از اهمیت خاصی برخوردار است و شایسته است اهتمام بیشتری از سوی نهادهای مدنی و دولتی برای برگزاری آن صورت پذیرد.