خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- فرهاد حسنزاده، از نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان است که از سوی شورای کتاب کودک، به عنوان نامزد دریافت جایزه جهانی هانس کریستین اندرسن 2018 به دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان IBBY معرفی شده است. این نویسنده پیش از این از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به همراه پژمان رحیمیزاده، به عنوان نامزدهای جایزه جهانی آسترید لیندگرن سال 2017 یکی از بزرگترین جایزههای جهانی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان معرفی شده بود.
حسنزاده درباره نامزدیاش برای جایزه هانس کریستین اندرسن اظهار کرد: این جایزه هر دو سال یکبار از سوی دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) به نویسندگان و تصویرگران ادبیات کودک اهدا میشود و شورای کتاب کودک به عنوان نماینده این دفتر در کشورمان مرا به عنوان کاندیدای سال 2018 از ایران معرفی کرده است.
وی توجه به کودکان آسیب دیده از جنگ، کودکان کار، کودکان بدسرپرست و همچنین پرداختن به مسائلی که کمتر در آثار کودک و نوجوان به آنها توجه میشود. مسایلی چون عشق، صلح و مصائب جنگ، توجه به طبقات فرودست، افراد معلول، اختلالات شخصیتی- روانی و خلق شخصیتهای ماندگار و چندبعدی، شکستن کلیشههای سنتی، نوآوری در سبک و قالب و... را از ویژگیهای کتابهایش عنوان کرد که باعث جلب توجه منتقدان و کارشناسان برای معرفی کردنش به عنوان نامزد این جوایز شده است.
به گفته این شاعر و نویسنده کودک و نوجوان، پرداختن به قالبهای مختلف رمان، داستان کوتاه، زندگینامه، شعر و همچنین تنوع نگارش برای تمامی گروههای سنی کودک، نوجوان و خردسال نیز از جمله عوامل موثر در نامزد شدنش بوده است.
حسنزاده اضافه کرد: بازخورد آثار نویسنده در جامعه، یکی از معیارهای اندرسن است و با توجه به این که تا به حال حدود 10 پایاننامه دانشگاهی و همچنین بیش از 50 مقاله علمی و نقد درباره آثارم نگاشته شده و البته حضور در نشستهای ادبی با مخاطبان در شهرهای مختلف حضور در برنامههای رادیو تلویزیونی، اقتباس و ساخته شدن تعدادی فیلم بر اساس کتابهایش در نامزد شدن بیتاثیر نبوده است.
وی در ادامه بیان کرد: جایزه هانس کریستن اندرسن به عنوان «نوبل کوچک» معروف است و معیارهایی که برای انتخاب نویسنده در این جایزه مدنظر قرار میگیرد مانند معیارهای نوبل است و مسایلی مثل کیفیت بالای زیباییشناختی آثار نویسنده و تصویرگر، توجه به دغدغههای مخاطب، خلاقیت و نوآوری و از همه مهمتر داشتن فعالیت مستمر و پیوسته در ادبیات کودکان اشاره کرد.
حسنزاده بررسی ابعاد گوناگون یک دوره از ادبیات یک سرزمین، نداشتن وجهه سیاسی و توجه به وجوه انسانی آثاری که برای بچهها نوشته میشود را از دلایل اهمیت بالای جایزه اندرسن عنوان کرد و گفت: بر این اساس، برگزیدهشدن در این جایزه بزرگ سبب میشود نگاه جهان به ادبیات کشور برگزیده شده معطوف شود. همچنین علاوه بر نگاههای جهانی نگاه نویسندگان داخلی را نیز به خود جلب میکند و نویسندگان تلاش میکنند فعالیت خود را با فکر و تعمق بیشتری بنویسند. همچنین مخاطبان با شناخت و اعتماد بیشتری دست به انتخاب میزنند.
نویسنده رمان «هستی» در ادامه درباره شانس برگزیده شدنش نیز بیان کرد: برای این جایزه، پروسه فعالیت چند سالهی نویسنده بررسی میشود و همه چیز بستگی به پروندهای دارد که شورای کتاب کودک برای من تهیه میکند. زیرا داوران جایزه اندرسن با زبان فارسی آشنا نیستند و تصویری از فعالیتهای من در ذهنشان ندارند و همه چیز به روانی ترجمهها، پرباربودن پرونده و جامعبودن آن بستگی دارد که چهره واقعی آثار و نویسنده را به هیات داوران جایزه اندرسن نشان دهند. به نظرم شورا در این زمینه انگیزههای خوبی دارد و کارشناسانشان با جان و دل کار میکنند.
حسنزاده همچنین به کاندیدشدن برای جایزه استرید لیندگرن 2017 اشاره کرد و گفت: البته برگزیده شدن من به صورت همزمان برای دو جایزه جهانی میتواند شانس انتخاب شدنم در هر دو جایزه را بالا ببرد. زیرا آنطور که شنیدهام یکی از معیارها، نامزدی و تعداد جایزههایی است که نویسنده در طول حیات ادبیاش گرفته است و من تا به حال در ایران بیش از 30 جایزه دریافت کردهام و تعدادی از کتابهایم نیز به سایر زبانها ترجمه شده است.
لزوم مشارکت نهادهای دولتی برای تهیه پروندهای پربارتر
حسنزاده همچنین به نقش نگاه ملی برای افزایش شانس برگزیده شدن ایران در جوایز جهانی اشاره کرد و گفت: انتظار میرود نهادهای مرتبط با کتاب مانند معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از این حرکت حمایت کنند زیرا تهیه پرونده برای نویسنده و ارسالش به کشور میزبان کار پر هزینهای است و شورای کتاب کودک یک نهاد مردمی است که بودجهاش با حق عضویت اعضایش تأمین میشود و تهیه پروندهای پربار، نیازمند حمایتهای نهادهای مرتبط دولتی است.
فرشید مثقالی، هوشنگ مرادی کرمانی، محمدرضا یوسفی و نسرین خسروی اسامی افرادی است که تاکنون از سوی شورای کتاب کودک برای دریافت جایزه هانس کریستین اندرسن معرفی شدهاند و از میان آنها فرشید مثقالی تصویرگر در سال ۱۹۷۴ موفق به کسب این جایزه جهانی شد و هوشنگ مرادی کرمانی در سال ۱۹۹۲ مورد تشویق هیأت داوران این جایزه جهانی قرار گرفت.