به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) علیاصغر سیدآبادی، مدیرکل دفتر مطالعات و برنامهریزی فرهنگی و کتابخوانی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در همایش دوسالانه «ادبیات کودک و مطالعاتی کودکی» با عنوان «کودک، ادبیات و لذتهای خواندن» که طی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه (پنجم و ششم آبانماه) از سوی شورای کتاب کودک و با همکاری موسسه خانه کتاب در حال برگزاری است، با اشاره به ایجاد تغییر در مفهوم «خواندن» گفت: تکنولوژی تاثیر زیادی در تغییر مفهوم خوندن ایجاد کرده، البته مفهوم خواندن از عوامل دیگری نیز تاثیر گرفته است. فناوری موجب شده تا نگرش پدران و مادران و معلمان نیز به ابزارهای آموزش تغییر کند و بهعبارت دیگر تصور میکنند میتوان ابزار دیگری را جایگزین خواندن کرد؛ بنابراین بهنظر میرسد که اهالی قلم باید نسبت به جایگاه کناب تعصب به خرج دهند.
وی با اشاره به تفاوت کتاب و ابزارهای پیشرفته مطالعه افزود: تفاوت بین کتاب و ابزاری مانند کتاب صوتی مانند بو و خود کباب یا فیلم و کتاب است. البته من به کتاب کاغذی تعصب ندارم، بلکه به خواندن تعصب دارم. مخاطب در جریان خواندن، فعال است و توانایی دارد تا با چالش و همزادپنداری با نویسنده و شخصیتهای داستانی کند. تغییرات ایجاد شده در جریان خواندن مشروعیت برای ترویج کتابخوانی را از بین برده است.
سیدآبادی ادامه داد: با پرسش آیا کودک با فیلم آموزشی میتواند مفاهیم را درک کند؟ و آیا ابزارهای نوین در عرصه کتابخوانی بهتر از کتاب کاغذی نیستند؟ مواجه هستیم. بهنظر میرسد که همه به این پرسش پاسخ مثبت میدهیم، چراکه ابزارهای نوین دارای قابلیتهای صوتی و تصویری و به اصطلاح چندرسانهای هستند.
مدیرکل دفتر مطالعات و برنامهریزی فرهنگی و کتابخوانی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: شعار کتاب برای آموزش مشروعیت خود را از دست داده است. بررسی آمار فروش کتاب کاغذی در آمریکا همزمان با ظهور کتابهای الکترونیک کاهش پیدا کرد، اما به مرور و با کاهش تب اولیه ورود این ابزارهای نوین، شاهد افزایش فروش کتاب کاغذی بهویژه در حوزه رمان هستیم. حوزه آموزش در این جریان استثناست، بنابراین باید در شعارهای کتابخوانی تجدیدنظر کنیم.
سیدآبادی با تاکید بر لزوم برنامهریزی در حوزه کارکردهای کتابخوانی اظهار کرد: تحقیقات نشان میدهد که کتاب بهویژه داستان بر کاهش خشونت تاثیرگذار است، چراکه مخاطب با عملکرد و ذهنیت شخصیتهای داستان همراه میشود. علاوه بر این تحقیقات نشان میدهد که داستان قدرت سازگاری و تسلی کودک را افزایش میدهد. کودکان اهل مطالعه در بزرگسالی در کاریابی نیز افراد موفقی هستند.
وی با اشاره به از بین رفتن انگیزه کتابخوانی در کشور، درباره تفاوت بین آموزش و یادگیری افزود: آموزش تا حدودی با استبداد همراه است، در حالیکه یادگیری یک فرآیند محسوب میشود که در طول زمان اتفاق میافتد.
این مقام مسئول در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بررسی عملکرد نهادهای متولی کتابخوانی ادامه داد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نهاد کتابخانههای عمومی کشور، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، همچنین کتابخانههای وابسته به شهرداریها، آموزش و پروش و کانونهای فرهنگی و هنری مساجد در عرصه کتابخوانی فعال هستند، اما با این وجود کارمان پیش نمیرود.
سیدآبادی گفت: برخی از نهادهای متولی کتابخوان درگیر تولید کتاب شدهاند. دولت نباید فیلم، کتاب و تئاتر تولید کند، بلکه باید در نقش حامی در کنار تولیدکنندگان باشد. نکته مهمتر غفلت از مصرف فرهنگی است؛ کتابخانهها بهجای ترویج کتابخوانی فقط بهعنوان نگهبان کتاب عمل میکنند. نهادهای دولتی نیز در جریان ترویج فقط به یک نوع از کتاب توجه نشان میدهند، در حالیکه در مبحث ترویج کتابخوانی باید به خواست مخاطب توجه کرد.
وی در بررسی عملکرد نهادهای غیردولتی متولی امر کتابخوانی اظهار کرد: در بخش غیردولتی نیز مروجان کتابخوانی به افراد علاقهمند، انجمنها و صنوف و انجمنهای علمی تقسیم میشوند. اقدامات صورت گرفته در این عرصه میتوان به سومین جشنواره تقدیر از مروجان کتابخوانی اشاره کرد. آئین اختتامیه این جشنواره در هفته کتاب برگزار میشود. انتخاب و معرفی پایتخت کتاب و جشنواره روستا و عشایر دوستدار کتاب از دیگر برنامههای این عرصه است؛ سال گذشته 800 روستا در این طرح شرکت کردند.
مدیرکل دفتر مطالعات و برنامهریزی فرهنگی و کتابخوانی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به جام باشگاههای کودک و نوجوان افزود: تاسیس باشگاه با عضویت 12 کودک و نوجوان با همراهی موسسه خانه کتاب و تعیین تخفیف 50 درصدی با آموزش 20 نفر و اعزام آنها به شهرستانها برگزار میشود. براساس این طرح 550 باشگاه در 15 شهر تاسیس شده است. پیشبینی میشود که این تعداد به 600 باشگاه افزایش پیدا کند. ویژگی اصلی این باشگاه نیز استقلال آن از بخش دولتی است.