به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) دومین همایش دوسالانه «ادبیات کودک و مطالعات کودکی» با عنوان «کودک، ادبیات و لذتهای خواندن» با حضور مجید غلامی جلیسه، مديرعامل موسسه خانه كتاب، نوشآفرین انصاری، دبير شورای كتاب كودک، حسین شیخرضایی، دبير علمی همايش، كريستين ارياستر و آسه ماريا آماندسن از نروژ و جمعی از نویسندگان، پژوهشگران و دستاندرکاران ادبیات کودک، صبح چهارشنبه (پنجم آبانماه 1395) در موسسه خانه کتاب آغاز شد و تا عصر پنجشنبه (ششم آبانماه 1395) ادامه دارد. مقالات منتخب در این همایش در قالب 6 پنل در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ارائه میشود.
گلنار گلناریان، کارشناس ارشد مترجمی از دانشگاه سوربن جدید، در این همایش به ارائه مقالهای درباره «چگونگی بازسازی زبان کودک در ترجمه و اهمیت آن در جذب مخاطب» پرداخت و گفت: ریشه مطالعات نظری درباره ترجمه ادبیات کودک به سالهای دهه 80 میلادی برمیگردد که بهطورکلی الهام گرفته از دو جریان نظری مهم است؛ از طرفی نظریه «Skopos» و از طرف دیگر نظریه مکتب «Mainpulation». آنچه همواره در این نظریهها مورد توجه قرار میگیرد، هنجارهای فرهنگ مقصد است که گاهی مترجم را مجبور مجبور به تحریف و حتی اقتباس میکند تا متن ترجمه را برای کودک مخاطب باورپذیر سازد.
این پژوهشگر، درجه موفقیت نویسنده یا مترجم در بازسازی زبان کودک را یکی از موارد تاثیرگذار در باورپذیری و ارتباط برقرار کردن کودک با متن عنوان کرد و افزود: باید ببینیم چه عواملی باعث میشود در حین خواندن متن، خواننده به این باور برسد که این قسمت از متن از زبان کودک بیان شده و فرق آن با جملاتی که از زبان بزرگسال گفته میشود، چیست؟ آیا این تفاوتها صرفا تفاوتهای واژگانی است یا مربوط به دستور زبان میشود؟
وی در ادامه با اشاره به چگونگی ترجمه و بازسازی «زبان کودک» و تاثیر آن در باورپذیری متن توسط کودک، گفت: ابتدا باید تعریفی از «زبان کودک» ارائه دهیم، سپس دیدگاه سه محقق و زبانشناس ایرانی، ابوالحسن نجفی، زبانشناس، مترجم و نظریهپرداز ترجمه، نادر ابراهیمی، نویسنده و علی صلحجو، ویراستار و مترجم در این مورد به بحث گذاشته شده و شیوههای مختلفی که نویسندگان ایرانی استفاده کردهاند تا از زبان کودک سخن بگویند را بررسی میکنیم و در انتها به شکل موردی، نتایج حاصل از مروری بر ترجمههای گوناگون اثر «نیکلا کوچولو» از فرانسه به فارسی ارائه میشود.
این مترجم اضافه کرد: «نیکلا کوچولو» در اصل برای مخاطب بزرگسال نوشته شده است، اما ترجمه آن در ایران بهعنوان ادبیات کودک شناخته میشود. از ویژگیهای بارز این اثر، راوی حدودا ده ساله آن است و به همین دلیل بازسازی «زبان کودک» راوی در ترجمه نقش مهمی در باورپذیری آن دارد.
گلناریان در پایان بیان کرد: بررسیها نشان میدهد که نویسندگان و همچنین مترجمان برای بازسازی «زبان کودک» به استفاده از زبان محاوره و زبان شکسته در نوشتار توسل میجویند، اما بهطور کلی بازسازی «زبان کودک» غریزی و بر حسب تجربه و سلیقه نویسنده یا مترجم بوده و الزاما بر مبنای روشی خاص و از پیش تعیینشده نیست. آگاهی زبانی و فرهنگی و دانش مترجم و توانایی وی در انتقال «زبان کودک» در متن ترجمه از مهمترین عوامل جذب خواننده کودک است.