خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)-ملیسا معمار: کتاب «hello universr» از جمله آثار ارین انترادا کلی، نویسنده آمریکایی فیلیپینی داستانهای نوجوانان است که به تازگی با عنوان «آهااای دنیا» با ترجمه شهلا انتظاریان از سوی انتشارات داستان جمعه منتشر شده است. این کتاب برنده نشان نیوبری ۲۰۱۸ است و به کودکان با نیازهای ویژه میپردازد و داستان چهار نوجوان را بیان میکند که با چهار شخصیت کاملا متفاوت بدون آنکه در یک مدرسه درس بخوانند، یا گذشته مشترکی داشته باشند در مسیر سرنوشت هم قرار میگیرند و درگیر ماجراهایی میشوند. به این بهانه با شهلا انتظاریان که سابقه طولانی در ترجمه کتابهای کودک و نوجوان دارد و ترجمه 80 اثر از جمله «گل»، «چشم انداز شنبهها»، «ماجراهای فیندوس» و «پلیس جدید» را در کارنامهاش دارد، گفتوگویی داشتیم که در ادامه میخوانید.
چرا کتاب «آهااای دنیا» را برای ترجمه انتخاب کردید؟
این کتاب جایزه نیوبری 2018 را از آن خود کرده و همین مساله انگیزه خوبی بود تا به ترجمه آن علاقهمند شوم. زیرا نشان نیوبری نخستین جایزه ادبی کتاب کودکان در دنیا است، جایزهای که هرساله به پدیدآورندهای تعلق میگیرد که برجستهترین اثر داستانی را در حوزه ادبیات کودکان آمریکا نوشته باشد و وظیفه انتخاب این اثر نیز برعهده اعضای انجمن خدمات کتابخانه برای کودکان (ALSC) است و حتما کتاب خوبی بوده که این جایزه را کسب کرده است. همچنین در این کتاب روابط صمیمانه شرقی از سوی نویسنده حفظ شده است که برایم جذاب بود.
چقدر نویسنده این کتاب را میشناسید؟
ارین انتراد کلی، نویسنده داستانهای نوجوان و نویسندهای فیلیپینی ـ آمریکایی است و این ویژگی او در اثرش نیز کاملا مشهود است. او از مادری فیلیپینی، در لیک چارلز ایالت لوییزانای آمریکا به دنیا آمده و هماکنون هم در پنسیلوانیا زندگی میکند و دارای مدرک فوق لیسانس در رشته هنرهای زیبا از کالج رزمونت پنسیلوانیاست و در حال حاضر هم در همان دانشگاه، ادبیات کودک و نوجوان تدریس میکند. او کارش را با روزنامهنگاری و ویراستاری در نشریات آغاز کرده است و با پرداختن به داستاننویسی برای کودکان موفق به دریافت جایزههای نویسندگان آمریکایی شرق دور و گلدن کایت شد و این کتاب هم سومین کتاب این نویسنده است که در آن فرهنگ مردمش را به تصویر کشیده است، چون خانوادهاش از مهاجران فیلیپینی هستند که به آمریکا آمدهاند.
نویسنده در این کتاب تلاش میکند مشکلات کودکان با نیازهای ویژه را به تصویر بکشد، چقدر در این کار موفق بوده است؟
بله، «کلی» در «آهااای دنیا» به بچههای ناشنوا و کمشنوا میپردازد و مشکلاتی که این بچهها در محیط زندگیشان و همچنین در تعامل با دیگران از جمله اعضای خانواده و سایر بچهها دارند. کمبودهایی که آنها در طول زندگی حس میکنند گاهی سبب گوشهگیری آنها و فاصله گرفتنشان از جامعه نیز میشود. داستان در این کتاب از زبان چند شخصیت بهعنوان راوی اول شخص روایت میشود و احساسات درونی کودکان با نیازهای ویژه به خوبی بازگو میشود.
درباره شخصیت اصلی این کتاب بیشتر توضیح دهید.
شخصیت اصلی این کتاب، پسری به نام «ویرجیل سالیناس» از خانواده مهاجر فیلیپینی است که در آمریکا زندگی میکند، او فرزند کوچک خانواده است و مشکل ناشنوایی دارد و از طریق سمعک و لبخوانی میتواند با دیگران ارتباط برقرار کرده و آموزش ببیند. این بچه در مدرسه عادی در کنار سایر کودکان و نوجوانان درس میخواند و در این مدرسه با مشکلاتی روبهرو میشود ازجمله زورگویی یکی از بچههای مدرسه که او را تحت فشار قرار میدهد. همچنین این کودک بسیار خجالتی است و در برقراری ارتباط با دیگران ضعف دارد. از سویی دختر دیگری نیز در این مدرسه تحصیل میکند که او هم کمشنواست اما راحتتر از ویرجیل میتواند با دیگران ارتباط برقرار کند و درک مسائل برایش راحتتر است. درواقع در این کتاب 4 شخصیت از جمله «ویرجیل سالیناس» که خجالتی است و کسی درکش نمیکند، «چت بولنز» پسر قلدر مدرسه، «والنسیا سامرست» پسری کمشنوا، با هوش و سرسخت و دختری به نام «کوئاری تاناکا» که طالعبینی میداند و از آینده خبر میدهد، وجود دارد که درگیر ماجراهایی میشوند.
به نظر شما پیام اصلی نویسنده در این کتاب چیست؟
نویسنده در این کتاب میخواهد بگوید بخشی از شرایطی که ما انسانها در آن زندگی میکنیم برای ما مقدر شده و باید پذیرای آن باشیم و بخش دیگری از آن نیز شرایطی است که خودمان میتوانیم آنها را بسازیم یا در آنها تغییر ایجاد کنیم. در این داستان کوئاری تاناکا با آگاهی که نسبت به آینده و سرنوشت دارد، تلاش میکند به ویرجیل که بسیار خجالتی است کمک کند تا مشکلش در زمینه ارتباط برقرار کردن با دیگران را تعدیل کند.
مطالعه این کتاب را به چه افرادی پیشنهاد میکنید؟
مطالعه این کتاب علاوه بر کودکان و نوجوانانی که نیازهای ویژه دارند، برای والدین و مربیان آنها هم بسیار سودمند است چراکه بعد روانشناختی در این کتاب قوی است و درونمایه روانشناختی آن میتواند مورد استفاده مربیانی قرار گیرد که با کودکانی ارتباط دارند که دارای نیازهای ویژه هستند. در این کتاب حال و هوای اینگونه بچهها به خوبی توصیف میشود مطالبی آن برای مربیان، والدین و افرادی که با اینگونه بچهها ارتباط دارند بسیار مفید است.
آیا کتاب دیگری هم از این نویسنده مطالعه یا ترجمه کردهاید؟
این نخستین کتابی بود که از این نویسنده به دستم رسید. اما بعد از ترجمه آن به مطالعه سایر آثارش نیز علاقهمند شدم و کتاب دیگری از او باعنوان «اول تو بازی کن» را نیز ترجمه کردم و برای چاپ به انتشارات داستان جمعه تحویل دادم.
آیا ارین انتراد کلی، در این کتاب هم به کودکان با نیازهای ویژه پرداخته است؟
بله در این کتاب باز هم نویسنده به کودکان با نیازهای ویژه اشاره میکند، اما این بار نیاز بچهها جسمی نیست، بلکه روحی است. کلی، در این کتاب به دو شخصیت میپردازد که یکی از آنها بچه طلاق و دیگری بچهای است که پدرش بیمار است، این دو نیازهای روحی خاصی دارند و نیازمند توجه دیگران هستند.
آیا تصمیم دارید، آثار دیگر این نویسنده را ترجمه کنید؟
بهطور کلی نگاه شرقیای این نویسنده را دوست دارم. او نویسندهای اخلاقگراست و به نظر میرسد برای نوشتن آثارش تحقیقات روانشناسی و جامعهشناسی انجام میدهد. براین اساس علاقهمندم آثار دیگری نیز از این نویسنده واقعگرا ترجمه کنم.
انتشارات داستان جمعه، کتاب «آهااای دنیا» را در قالب 264 صفحه با شمارگان هزار نسخه و قیمت 250 هزار ریال منتشر کرده است.